1- Kalkış Duruş ve Gitme (Seyretme), a- Düz yolda kalkış ve duruş,
II.ÜNİTE ARAÇ KULLANMAYA HAZIRLIK VE ARACI KULLANMA
1.Kalkış, duruş ve gitme (Seyretme):
a) Düz yolda kalkış ve duruÅŸ: Düz Yolda Yolun Kenarından Hareket Etme:Â
Aracınıza yaklaşırken yoldan geçen diğer araçlara dikkat edin. Hızlı veya yakın geçen araçlar geçtikten sonra kapınızı açıp aracınıza binin.
Yolun kenarından hareket etmek için yolun güvenli olduğuna karar verecek tek kişi şoför olarak sizsiniz. Hareket edeceğiniz yolun eğimine veya araçların durumuna göre izleyeceğin kurallarda değişiklikler olacaktır.
Düz yolda güvenli olarak hareket etmeniz için izlemeniz gereken yol aşağıdaki gibidir;
- Önceki derslerde öğrendiÄŸiniz aracın iç ve dış kontrollerini yaptıktan sonra, Â
- Tekrar el freninin çekili olduğunu kontrol edin.
- Sol ayağınız ile debriyaja basarak vites kolunun boÅŸta olduÄŸunu kontrol edin. Otomatik viteslerde vites kolu P (Park) harfinde olmalıdır.Â
- Sağ ayağınızı fren pedalına basılı tutun ve kontak anahtarını çevirerek motoru çalıştırın.
- Motor çalıştıktan sonra konsoldaki uyarı ışıklarını ve göstergeleri kontrol edin.
- Debriyaj pedalını aşağıda basılı tutun.
- Vites kolunu 1. vites durumuna getirin.
- Gaz pedalına yavaşça basarak motora hafifçe gaz verin. Motorun devrinin yükseldiğini motorun sesindeki yükselmeden anlayabilirsiniz.
- Debriyaj pedalını yavasça kavrama noktasını buluncaya kadar kaldırın ve iki ayağınızı da kavrama noktası hizasında tutun. Kavrama noktasını aracın önünün hafifce oynadığından veya motorun sesinin değişmesinden anlayabilirsiniz.
- İç ve dış aynalarınızı, yolun ilerisini ve omuzunuzun üzerinden kör noktanızın güvenli olmasını kontrol edin. Yolun sağ tarafına park ettiyseniz sol omzunuzun üzerinden, yolun soluna park ettiyseniz sağ omuzunuzun üzerinden kör noktaları kontrol edin.
Bu kontrollerden topladığınız bilgileri kullanarak kendinize şu soruları sorun:- Trafik hareket etmem için güvenli mi?
- Sinyal vermeme gerek var mı? Eğer çevrenizde size yaklaşan bir araç veya yaya varsa dikkatlerini çekmek için sinyalinizi kullanmalısınız.
- Son olarak tekrar aynalarınızı ve kör noktanızı kontrol edin. Hareket etmek için güvenli ise el freninizi indirin. Aracınız hareket etmeye başladığında direksiyonu hafifçe çevirerek debriyaj pedalını tamamen kaldırın. Tekrar aynalarınızı kontrol edip hafiften gaz vererek hareketinize devam edin.
Önünüzde yakın park edilmiş bir araçtan dolayı görüş mesafesinin kısıtlı olduğu alanlardan güvenli olarak hareket etme:
Eğer önünüzdeki araç size çok yakın park ettiyse görüş mesafeniz kısıtlı olduğundan daha dikkatli ve dik bir açıda hareket etmeniz gerekir. Bu şekilde hareket ederken kullanacağınız yöntem normal bir yolda hareket ederken takip ettiğimiz yöntemle aynıdır. Tekrar hatırlayalım:
Görüs mesafeniz kısıtlı olduğundan çevrenizi çok dikkatli bir şekilde kontrol edin.
- Sinyal vererek diger araç ve yayaları uyarın.
- Kör noktanızı kontrol edin.
- Aracınızın hızını debriyaj ve fren pedalı ile kontrol ederek çok yavaş bir şekilde hareket ettirin veya gerekiyorsa aracınızı hareketsiz tutun.
- Direksiyonu normalden daha fazla döndürmek gerekeceğinden direksiyonu önünüzdeki araçla olan mesafenize göre tam kırmanız gerekebilir. Aracınız hareket etmeden direksiyonu çevirdiğinizde tekerlerde aşınmalara sebep olabilir. Direksiyonu her zaman hareket halinde kullanmak daha sağlıklıdır.
- Tekrar çevrenizin güvenli olduğundan emin olmak için gerekli kontrolleri özellikle aracınızın gideceği yönü kontrol edin; çünkü hareket ettiğinizde direksiyonu daha çok çevireceğinizden aracınız karşıdan gelen araçların yoluna girebilir. Dikkat edilmediği takdirde bu durum istenmeyen sonuçlar doğurabilir.
- Hareket etmeye karar verdiğinizde aracınızın tamamen kontrolunüzde olması gerekir.
          
                                                                                        Aracın düz yolda durdurulması:
Normal düz yolda seyir halinde iken duracağınız yeri durulmaması gereken ve park edilmesi yasak olan yerleri gösteren trafik işaretlerini kontrol ederek güvenli bir yer seçin.
Â
Â
    
- İç ve dış aynalarınızı kontrol edin. Özellikle duracağınız tarafta sizinle kaldırım arasında varsa bisiklet, motosiklet ve yayaları kontrol edin.
- Sol ayağınızı gaz pedalından hafifçe kaldırıp sağ ayağınızı fren pedalına hafifçe bastırıp aracınızı yavaşlatmaya başlayın.
- Direksiyonu hafiften kırarak kaldırıma yaklaştırın. Aracınız kaldırıma yaklaşık 20cm uzaklıkta ve paralel olarak geldiğinde direksiyonu düzeltin. Eğer sağınızda park etmiş araç varsa aracı geçtiğinize emin olduktan sonra direksiyonu sağa çevirin.
- Sağ ayağınız ile fren pedalına baskınızı arttırın. Aracınız durma hızına geldiğinde debriyaj pedalına basın ve durmadan birkaç saniye önce fren pedalına baskınızı azaltarak aracınızın yumuşak olarak durmasını sağlayın.
- Aracınız durduktan sonra el frenini çekin ve düz vitesli araçlarda vitesi kolunu boÅŸa alın otomatik vitesli araçlarda ise P (Park) haline getirerek aracınızı güvene alın.Â
- Kontak anahtarını sola çevirip motoru kapadıktan sonra anahtarı yerinden çıkarın. Akünün gücünü kaybetmemesi için tüm ışıkları kapayın. Bazı araçlarda park lambaları otomatik olarak yanık kalacaktır. Genelde araçlarda motoru kapayıp aracınızdan güvenli olarak çıkabilmeniz için aracınızın iç lambası gecikmeli olarak kendiliğinden sönecektir.
- Emniyet kemerinizi çıkardıktan sonra sağ eliniz ile şoför kapısının kolunu tutup sol elinizle de kapı kilidini açın. Açılan kapı aralığından arkadan gelen araçları kontrol edebilirsiniz. Bu şekilde açılan kapıyı sağ elinizle tuttuğunuzdan kapı siz yolu kontrol edinceye kadar fazla açılmayacak ve aracınıza yakın geçen diğer araçların size veya kapınıza vurma riskini azaltacaktır.
KONU Ä°LE Ä°LGÄ°LÄ° SORULAR:
- Motoru nasıl çalıştırırsınız?
- Motoru çalıştırmadan önce hangi kontrolleri yapmalısınız?
- Hareket etmeden aracın aynalarını ve çevresini kontrol etmek neden önemlidir?
- Kör noktaları ne zaman kontrol etmeniz gerekir?
- Debriyajda kavrama noktasını nasıl anlarsınız?
- Önünüzdeki araç size yakın parketmiş ise hareket etmeden ve ederken karşıdan gelen araçları neden kontrol etmelisiniz?
1- Kalkış, duruş ve gitme(Seyretme), b) Düz yolda hiç durmadan gitme, 1- Vites büyültme, 2- Vites küçültme, c- Geri geri gitme, d- İleri gitme
b) Düz yolda hiç durmadan gitme:
Genelde düz yolda araç kullanırken yolun ilerisinde olan trafik akışını daha rahat görebilirsiniz. Yolun düz olduğu ve trafiğin rahat aktığı yollarda dikkatiniz daha çabuk dağılabilir ve uykunuz gelebilir. Eğer araç sürerken esnediğinizi veya dikkatinizin dağıldığını hissediyorsanız uyku bastırıncaya kadar beklemeyin güvenli bir yerde durun ve yeterince dinlenin. Duruncaya kadar diğer araçlara olan takip mesafenizi arttırmalı ve hızınızı trafiği etkilemeyecek bir düzeyde azaltmalısınız. Unutmayın ki ani bir tehlike karşısında yorgunken tepki göstermeniz daha da geçikecektir.
Genelde her iki saatte bir 20 dakika dinlenmek dikkatinizi toplamanızı sağlayacaktır. Yaşınıza ve psikolojik durumunuza göre alacağınız molanın da fazla olması gerekebilir. Kısa bir yürüyüş de uykunuzu dağıtıp daha iyi dinlenmenizi sağlar. Ayrıca kafeini bol içeceklerde uykunuzun kaçmasını sağlayabilir.
1- Vites büyütme: Hızınızın her zaman trafik akışına ve yol durumuna uygun olması gerekir.
Unutmayın; yollardaki hız sınırlarını bilmeli, trafik, yol ve havanın durumuna göre ulaşacağınız güvenli hıza siz karar vermelisiniz. Seçtiğiniz hız ulusal hız, sınırını geçtiği takdirde trafik cezası alabilirsiniz. Hızınızı arttırmak için motor gücünü arttırmalı ve buna bağlı olarakda vitesinizi büyütmelisiniz.
Vites kolunu viteslere geçirmeyi veya vitesi değiştirmeyi aracınızın motoru çalışmadan park halinde pratik yapmalısınız. Aracınızı kullanırken ve vites değiştirirken vites koluna bakmadan vites değiştirebilmelisiniz. Vites değiştirirken vites koluna bakmak yolda olabilecek tehlikeleri görmenizi engelleyecektir.
Hızınızı arttırmak için aşağıdaki sıralamayı kullanabilirsiniz.
- Yolun ilerisini ve aynalarınızı kontrol edip hızınızı arttırmanın güvenli olduğuna karar verin.
- Sağ ayağınızla hafifce gaz pedalındaki gücü arttırarak aracınızın hızlanmasını sağlayın.
- Sağ elinizin avuç içi ile vites kolunu tutup vitesi değiştirmeye hazır olun.
- Sol ayağınız ile debriyaj pedalına sonuna kadar basıp sağ eliniz ile vites kolunu aracınızın hızına uygun vitese geçirin.
- Debriyaj pedalını yumuşak ve yavaşca yukarı kaldırın.
- Çevrenizdeki trafik hakkında bilgi sahibi olmak için aynalarınızı tekrar kontrol edin.
- Gaz pedalına basarak uygun hızda yolunuza devam edin.
2- Vites küçültme: Herhangi bir sebepten dolayı yavaşlamanız gerekirse hızınızı azaltmak için aşağıdaki sıralamayı kullanabilirsiniz.
- Yolun ilerisini ve aynalarınızı kontrol edip aracınızı yavaşlatmanın güvenli olduğuna karar verin.
- Sağ ayağınızla hafifce fren pedalına basarak aracınızın hızını yavaşlatın.
- Sağ elinizin avuç içi ile vites kolunu tutup vitesi değiştirmeye hazır olun.
- Sol ayağınız ile debriyaj pedalının sonuna kadar basıp, sağ eliniz ile vites kolunu aracınızın hızına uygun vitese atın.
- Debriyaj pedalını yumuşak ve yavaşca yukarı kaldırken aynı anda gaz pedalını kullarak uygun bir hızda yolunuza devam edin.
- Çevrenizdeki trafik hakkında bilgi sahibi olmak için tekrar aynalarınızı kontrol edin.
c) Geri geri gitme:
Herhangi bir sebepten dolayı aracınızla geri geri gitmeniz gerekirse aşağıdaki sıralamayı kullanabilirsiniz.
Normalde geri vitese taktığınızda aracınızın arkasında beyaz bir lamba yanması ve sesli uyarı olması gerekir. Fakat bunların da arıza yapacağını veya çocukların ve işitme engelli yayaların sesli uyarıyı duyamıyacağını unutmayın.
- Geri geri gitmeden arabanızın arkasında küçük çocuklar veya herhangi bir sey olmadığından emin olmak için gerekiyorsa kontağı kapayıp dışarıya çıkın. Aracınızın arkasının manevranız için güvenli olduğunu kontrol edin. Aracınıza tekrar binip motoru çalıştırın. Aynalarınızı ve kör noktalarınızı kontrol edin.
- Sol ayağınız ile debriyaj pedalına basın.
- Sağ eliniz ile vites kolunu geri vitese atın.
- Geri geri gideceğiniz için emniyet kemerini çıkarabilirsiniz. Bu size arabanızın arkasını görmek için vücudunuzu daha rahat döndürmenizi sağlayacaktır.
- Sol eliniz ile direksiyonun üst kısmından tutun.
- Vücudunuzu sağ tarafa arka camdan dışarısını görebilecek şekilde arkaya doğru çevirin.
- Sağ ayağınız ile hafiften gaz verip debriyaj pedalını kullanarak kavrama noktasını bulun.
- Aynalarınızı ve kör noktalarınızı tekrar kontrol ettikten sonra eğer güvenli ise el frenini indirip debriyajdan ayağınızı biraz daha kaldırarak hareket etmeye başlayın.
-
Geri geri hareket ederken aracınızın arkasını ve hızınızı kontrol ederek manevranızı kontrollü olarak tamamlamalısınız.
d) Ä°leri, geri gitme:
Bu manevrada çevrenizin güvenli olduğunu anlamak için tüm aynalarınızı ve kör noktalarınızı kontrol ettikten sonra eğer manevranızı yapmak güvenli ise gerekli sinyalleri verip manevranızı kontrollü olarak tamamlamalısınız.
KONU Ä°LE Ä°LGÄ°LÄ° SORULAR:
- Aracınızı yanlış viteste kullanmak aracınıza ve çevrenize ne gibi zararlar verir?
- Aracınızın yol ve trafik durumuna göre doğru viteste olduğunu nasıl anlarsınız?
- Vites büyütüp veya küçültmeden önce aynaları kontrol etmek neden önemlidir?
- Geri viteste hareket etmeden önce aracınızın arkasını neden kontrol etmelisiniz?
- Geri viteste hareket ederken direksiyonu nasıl kontrol edersiniz?
1- Kalkış, duruş ve gitme(Seyretme), e-Yokuşta kalkış, duruş ve aracı emniyete alma, f- İnişte kalkış,duruş ve aracı emniyete alma
e) Yokuşta kalkış:
Eğer yokuşa doğru hareket ediyorsanız aşağıdaki kurallara uymalısınız:
- Debriyaj pedalını aşağıya kadar bastırın.
- Vites kolunu 1.vites durumuna getirin.
- Aracınızı yokuşa doğru hareket ettirirken motora daha fazla yük bineceğinden motora daha fazla güç gitmesi için gaz pedalına normalden biraz daha fazla basın.
- İç ve dış aynalarınızı ve yolun ilerisinin güvenli olduğunu kontrol edin.
- Gerekli ise sinyal verin.
- Omuzunuzun üzerinden kör noktanızın güvenli olmasını kontrol edin. Yolun sağ tarafına park ettiyseniz sol omuzunuzun üzerinden, yolun soluna park ettiyseniz sağ omzunuzun üzerinden kör noktaları kontrol edin.
- Debriyaj pedalı kavrama noktasına geldiğinde el frenini indirin. Aracınızın sarsılmamasını veya motorun durmamasını debriyaj pedalına olan hakimiyetinizle önleyebilirsiniz.
- El frenini indirirken gaz vererek hareket edin. Gaz ve debriyaj pedalını beraber kontrollü olarak kullanarak aracınızın rampaya karşı geriye kaçmasını engelleyebilirsiniz.
- Aracınız hareket etmeye başladığında gazı artırarak debriyaj pedalını serbest bırakın. Aynalarınızı tekrar kontrol edip yolunuza devam edin.
YokuÅŸta durma:
- Aracınızla yokuşa doğru yolda seyir halinde iken duracağınız yeri, durulmaması ve park edilmesi yasak olan yerleri gösteren trafik işaretlerini kontrol ederek güvenli bir yer seçin.
- İç ve dış aynalarınızı kontrol edin özellikle duracağınız tarafta sizinle kaldırım arasında olabilecek bisiklet, motosiklet ve yayaları kontrol edin.
- Sol ayağınızı gaz pedalından hafifce kaldırıp sağ ayağınızı fren pedalına hafifce bastırıp aracınızı yavaşlatmaya başlatın.
- Direksiyonu hafiften kırarak aracınızı kaldırıma yaklaştırın. Aracınız kaldırıma yaklaşık 20cm uzaklıkta ve paralel olarak geldiğinde direksiyonu düzeltin.
- Sağ ayağınız ile fren pedalına bastığınız gücü yükselterek aracınızın durma hızına geldiğinde durmadan birkaç saniye önce debriyaj pedalına basın ve fren pedalına bastığınız gücü hafifleterek aracınızın yumuşak olarak durmasını sağlayın.
- Aracınız durduktan sonra el frenini çekip, kontağı kapayın, debriyaja basarak vitesi 1. Vitese atın ve direksiyonu yola doğru çevirerek aracınızı güvene alın.
- Eğer yokuş yukarı yolun sağına park edecekseniz direksiyonu tam sola çevirin. Bu tekerlerin kaldırıma doğru gelmesini sağlayacaktır. Herhangi bir sebepten dolayı aracınızın el freni çalışmazsa aracınız yokuş aşağı hareket edecek fakat tekerler kaldırıma dayanıp kaza olmasına engel olacaktır. Eğer yolun soluna park edecekseniz bu sefer de direksiyonu tam sola çevirmelisiniz. Ayrıca yokuşa karşı park edilen ağır vasıtaların tekerlerinin arkasına takoz da konabilir.
- Kontak anahtarını sola çevirip motoru kapadıktan sonra anahtarı yerinden çıkarın. Akünün gücünü kaybetmemesi için tüm ışıkları kapayın. Bazı araçlarda park lambaları otomatik olarak yanık kalacaktır. Genelde araçlarda motoru kapayıp aracınızdan güvenli olarak çıkabilmeniz için aracınızın iç lambası geçikmeli olarak kendiliğinden sönecektir.
- Emniyet kemerinizi çıkardıktan sonra sağ eliniz ile şoför kapısının kolunu tutup sol elinizle kapı kilidini açın. Açılan kapı aralığından arkadan gelen araçları kontrol edebilirsiniz. Bu şekilde açılan kapıları sağ elinizle tuttuğunuzdan kapı siz yolu kontrol edinceye kadar fazla açılmayacak aracınıza yakın geçen diğer araçların size veya kapınıza vurma riskini azaltacaktır.
f-İnişte kalkış, yokuş aşağı hareket etme:
- Fren pedalını basılı tutun.
- Vitesi kolunu 1.vites durumuna getirin eğer rampa çok dikse 2.vitesle de kalkılabilir.
- İç ve dış aynalarınızı kontrol edin.
- Gerekli ise sinyal verin.
- Hareket etmeden tekrar aynalarınızı ve kör noktaları kontrol edin,
- Fren pedalından ayağınızı hafifçe kaldırıp aracınız yolun eğiminden dolayı hareket etmeye başlamasına yardımcı olun. Aracınız hareket etmeye başlayınca debriyajı tamamen bırakıp gaz vererek yolunuza devam edin.
İnişte durma, yokuş aşağı durma:
- İnişe karşı yolda seyir halinde iken duracağınız yerin durulmaması ve park edilmesi yasak olan yerleri gösteren trafik işaretlerine dikkat ederek uygun ve güvenli bir yer seçin.
- İç ve dış aynalarınızı kontrol edin özellikle duracağınız tarafta aracınızla kaldırım arasında olabilecek bisiklet, motosiklet ve yayaları kontrol edin.
- Sol ayağınızı gaz pedalından hafifce kaldırıp sağ ayağınızı fren pedalına hafifce bastırıp aracınızı yavaşlatmaya başlatın.
- Direksiyonu hafiften kırarak aracınızı kaldırıma yaklaştırın. Aracınız kaldırıma yaklaşık 20cm uzaklıkta ve paralel olarak geldiğinde direksiyonu düzeltin.
- Sağ ayağınız ile fren pedalına bastığınız gücü yükselterek aracınızın durma hızına geldiğinde durmadan birkaç saniye önce debriyaj pedalına basın ve fren pedalına bastığınız gücü hafifleterek aracınızın yumaşak olarak durmasını sağlayın.
- Aracınız durduktan sonra el frenini çekip debriyaja basarak vitesi boşa alıp aracınızı güvene alın.
- Eğer yokuş aşağı inişte yolun sağına park edecekseniz direksiyonu tam sağa çevirin. Bu tekerlerin kaldırıma doğru gelmesini sağlayacaktır. Herhangi bir sebepten dolayı aracınızın el freni çalışmazsa aracınız yokuş aşağı hareket edecek fakat tekerler kaldırıma dayanıp kaza olmasına engel olacaktır. Eğer yolun soluna park edecekseniz bu sefer de direksiyonu tam sola çevirmelisiniz. Ayrıca yokuşa karşı park edilen ağır vasıtaların tekerlerinin arkasına takoz da konabilir.
- Kontak anahtarını sola çevirip motoru kapattıktan sonra anahtarı yerinden çıkarın. Akünün gücünü kaybetmemesi için tüm ışıkları kapayın. Bazı araçlarda park lambaları otomatik olarak yanık kalacaktır. Genelde araçlarda motoru kapayıp aracınızdan güvenli olarak çıkabilmeniz için aracınızın iç lambası gecikmeli olarak kendiliğinden sönecektir.
Emniyet kemerinizi çıkardıktan sonra sağ eliniz ile şoför kapısını tutup sol elinizle kapı kilidini açın. Açılan kapı aralığından arkadan gelen araçları kontrol edebilirsiniz. Bu şekilde açılan kapıları sağ elinizle tuttuğunuzdan kapı siz yolu kontrol edinceye kadar fazla açılmayacak aracınıza yakın geçen diğer araçların size veya kapınıza vurma riskini azaltacaktır.
KONU Ä°LE Ä°LGÄ°LÄ° SORULAR:
- Yokuşa doğru hareket etmeden ve el frenini indirmeden önce kavrama noktasını bulmak neden önemlidir?
- YokuÅŸa doÄŸru hareket ederken en uygun vites hangisidir?
- İnişe karşı hareket etmeden el frenini indirdiğinizde sağ ayağınız neden fren pedalında olmalıdır?
- Önünüzdeki araç size yakınsa hareket etmeden ve ederken karşıdan gelen aracları neden kontrol etmelisiniz?
- İnişe doğru durduktan sonra aracınızı nasıl emniyete alırsınız?
- İnişte durduktan sonra aracınızı nasıl emniyete alırsınız?
1-Kalkış Duruş ve Gitme (Seyretme), g- Geri dönüşler,
g) Geri dönüşler:
Eğer yanlış veya çıkmaz bir sokağa girdiyseniz ve çevrenizde aracınızı döndürmenin başka bir imkanı yoksa geri dönüş manevralarını kullanarak aracınızı güvenli bir şekilde geldiğiniz yöne döndürebilirsiniz. Genel olarak geri dönüş manevralarının püf noktası, aracınızı yavaş hareket ettirerek direksiyonu hızlı çevirip yaklaşan diğer araç ve yayaları görebilmek için çevrenizi kontrol ederek manevranızı tamamlamaktır.
Yağan yağmur ve su birikintilerinin kazalara sebep olmaması için yollar yapılırken balık sırtı şeklinde eğim verilir. Aracınızı yolda döndürürken durduğunuzda aracınızın bu eğimden dolayı kaymaması için el frenini çekmelisiniz.
Sinyal diğer araçlara yanlış bilgi verebileceğinden aracınızı yolda döndürmeden sola sinyal vermemeli yol dönüş yapmak için güvenli oluncaya kadar beklemelisiniz.
Durmanın ve U dönüşün yasak olduğu yollarda, trafiğin yoğun aktığı yollarda, tek yönlü yollarda, trafiğin hızlı aktığı çevre yollarında, otoyollarda ve bağlantı yollarında, keskin virajlarda veya yakınlarında geri dönüş yapmak tehlikeli ve yasaktır.
g1) Yolda aracı geri çevirme:
Eğer çıkmaz bir sokağa girdiyseniz ve dönebileceğiniz başka bir sokak yoksa aracınızı yolda geri dönüş manevrası için güvenli ve trafik kurallarına uygun bir yer bulup yolun sağında kaldırıma yakın ve paralel olarak durdurun. Manevranızı yaparken kaldırımda çarpabileceğiniz mesafede ağaç, trafik levhası ve sokak lambası olmamalı ve diğer araçlar tarafından görülebilmek için park etmiş araçlara yakın durmamalısınız. Ayrıca yolun en geniş alanını da seçmek manevranızı kolaylaştıracaktır.
Hareketinize başlamak için vites kolunu 1.vitese takın, omzunuzun üzerinden kör noktalarınızı ve aynalarınızı kontrol ederek çevrenizin güvenli olduğundan emin olun. Eğer aracınıza yaklaşan yaya veya araç görüyorsanız, acele etmeyin ve onların geçmelerini bekleyin.
Hareket etmek güvenli ise sol omuzunuzun üzerinden kör noktanızı kontrol edin. Aracınızı yavaşça hareket ettirirmeye başlayıp direksiyonunuzu hızlıca tam sola çevirin.
Aracınız dönmeye başlayıp yolun ortasına yaklaştığında yolun her iki tarafını da kontrol edin. Eğer gelen araç varsa durup geçiş üstünlüğünü gelen araçlara verin.
Öne hareket ederken kaldırıma çarpmamanız önemlidir. Bunun için yaklaşık 1 metre mesafeye geldiğinizde sol 
aynanızın altından kaldırımın başlangıç çizgisini görmeye başladığınız zaman direksiyonu yaklaşık 2 tur sağa çevirip kontrollü olarak durun. Durduktan sonra aracınızın öne kaymasını engellemek için el freninizi çekin.
Vites kolunu geri vitese takın, yolun her iki tarafının ve aracınızın arkasının güvenli olup olmadığını kontrol edin. Hareket etmeye başladığınızda direksiyonu tam sağa çevirin ve arka camdan aracınızın arkasına bakarak geri hareket edin. Yaklaşık yolun yarısına ulaştığınızda yolun her iki tarafını tekrar kontrol edin ve güvenli ise hareketinize devam edin. Kaldırıma çarpmamak için şoförün arkasındaki arka camın sol alt köşesinin kaldırımla aynı hizaya geldiğinde direksiyonu 2 tur sola çevirerek durun ve el freninizi çekin.
Harekete tekrar başlamak için vites kolunu 1.vitese atın. Kör noktalarınızı ve yolun her iki tarafını kontrol ettikten sonra 
direksiyonu tam sola çevirerek devam edin. Aracınızı düzeltikten sonra aynalarınızdan arkanızdaki araçların durumunu kontrol edin.
Bazı dar yollarda geri dönüşünüzü 3 manevrada yapamayabilirsiniz. Daha fazla manevra yapmanız gerekiyorsa acele etmemeli, yavaş hızda ve dikkatli olarak yapmalısınız.
g2) Yolda U dönüşü: U dönüşü aracınızı geri vitesi kullanmaya gerek kalmadan yolda döndürmeye denir. Durmanın ve U dönüşün yasak olduğu yollarda, trafiğin yoğun aktığı yollarda, tek yönlü
yollarda, trafiğin hızlı aktığı çevre yollarında, otoyollarda ve bağlantı yollarında, keskin virajlarda veya yakınlarında U dönüşü yapmak tehlikeli ve yasaktır.
U dönüşü yapmadan yolun trafik kurallarına uygun güvenli ve geniş olduğundan emin olun. Emin olmadığınız yollarda U dönüşü yapmak tehlikelidir. Eğer mümkünse yolda U dönüş yapmak yerine dönel kavşaklarda, U dönüş yapmak daha güvenlidir.
g3) Ana yoldan tali yola geri geri girerek tekrar ana yola dönülmesi:
Sağdaki tali yola yaklaşırken aynalarınız kontrol edin ve frenlerinize hafiften basarak fren ışıklarınız ile arkanızdaki araçları uyarın. Sağınızdaki tali yolun yarısına geldiğinizde sağa tali yola bakarak girmenizi engelleyecek herhangi bir engel olmadığından emin olun ve sağa sinyalinizi açıp yolu yaklaşık 2 araç mesafesi geçtikten sonra kaldırıma paralel olarak durun. Sinyalinizi kapayın. Vites kolunu geri vitese takın. Aynalarınızı kontrol ederek arkanızdan veya kavşaktan herhangi bir aracın ve yayanın gelmediğinden emin olun. Kör noktalarınızı kontrol edin ve hareket edin. Sağ arka camdan kaldırımı takip ederek ve direksiyonu düz tutarak aracınızı kaldırıma paralel olarak kavşağa kadar yaklaşın. Kaldırım sağ arka camda bitip tali yol gözükmeye başladığında direksiyonu sağa çevirmeden durun. Aracınızın arkasından gelebilecek araçları kontrol edin. Eğer araç geliyorsa geçiş hakkını vermeli veya durduklarından emin olmalısınız. Hareket etmek güvenli ise kör noktalarınızı kontrol ettikten sonra hareket edin ve direksiyonu tam sola çevirin. Arka cama ve aynalarınıza bakarak aracınızı kaldırıma paralel tutun. Yaklaşık 5 araba mesafesi geri gidip durmalısınız. Aynalarınızı kontrol edip sola sinyal verin. Güvenli ise sol kör noktanızı kontrol edip hareket edebilir ve ana yolda sola dönebilirsiniz. Bu manevrayı yaparken herhangi bir yaya veya araç gelirse durmalı ve yol vermelisiniz.
KONU Ä°LE Ä°LGÄ°LÄ° SORULAR:
- Hangi yollarda geri dönüş manevrası yapılamaz?
- Geri dönüş manevrasına başlamadan önce ve manevra halindeyken çevrenizi kontrol etmek neden önemlidir?
- Geri dönüş manevrasını yaparken geçiş üstünlüğü kime aittir?
- Menevra yaparken size doğru araç geldiğini görürseniz ne yapmanız gerekir?
- Tali yoldan ana yola geri geri çıkmak güvenlimidir?
- Geri vites ışığı ne renktir?
- Yolda geri dönüş manevrası yapan bir araca nasıl yaklaşmalısınız?
2.Park etme, a-Geri park (Dik açılı), b-Ön park (Dik açılı), c-Önden yan park, d- Geri geri park, e-Aracı düzeltmek, f- İki araç arasına park
2. Park etme
a) Geri park (Dik açılı):
Bu manevrayı güvenli ve tam yapabilmek için aracınızı hazırlayıp tüm çevrenizi kontrol edip hareket etmelisiniz. Eğer manevranızı yaparken diğer araç veya yayaların yaklaştığını görürseniz durmalı ve geçmelerini beklemelisiniz.
Şekildeki gibi kutudan 1.5 ila 2 metre ve 2 araç mesafe uzaklıkta durun. El freninizi çekip geri vitese atın. Geri vites lambası diğer araç ve yayaları uyarmak amaçlı olsa da aynalarınızı, kör noktalarınızı ve aracınızın arka camından bakarak geri gitmenin güvenli olduğuna karar verdikten sonra aracınızı hareket ettirin. Yaklaşık 1.5 araba mesafesi kala direksiyonu tam sola çevirmelisiniz. Aracınızı yavaş hareket ettirmeli ve sağ omuzunuzun üzerinden arka camdan gittiğiniz yöne bakarak park edeceğiniz alana doğru direksiyonu gerektiği kadar çevirin. Aracınız önü sağa doğru dönmeye başlayacağından sağ kör noktanızı ve çevrenizi kontrol edin.
Sol aynanızdan park edeceğiniz kutunun sol çizgisini gördüğünüzde aracınızı çizgiye yakın tutacak şekilde direksiyonu kontrol edin. Sağ aynanızda kutunun dğer tarafını gördüğünüzde her iki aynanızı kullanarak aracınızı çizgilere paralel olacak şekilde düzeltin. Tekrar arka camınızdan aracınızın arkasını kontrol ettikten sonra durun ve el freninizi çekip vitesi boşa alın.
b) Ön park (Dik açılı):
Park edeceğiniz alana yaklaşırken dikkat etmeli ve şekildeki gibi geniş bir açıyla aracınızı park etmelisiniz. Park edeceğiniz yere yakın araçların kapıları açılıp hareket etme ihtimaline karşı manevranızı yavaş ve kontrollü olarak yapmalısınız. Aracınız diğer araçlara yaklaşır ve vurma ihtimali olursa çevrenizi kontrol ettikten sonra yeterli bir mesafe geri gidip tekrar aracınızı öne haraket ettirerek park edebilirsiniz.
c) Önden yan park:
Önüne park etmek istediğiniz araca yaklaşırken sağ sinyalinizi açıp diğer araçları uyarın. Yavaşlamaya erken başlarsanız fren ışıkları arkanızdaki araç sürücülerini uyaracaktır. Park etmiş araçlarla aranızda yaklaşık 1 metre mesafe bırakın. Ön sağ kapınız sağınızda park etmiş olan aracın önüyle aynı hizaya gelince aynalarınızı kontrol edip direksiyonu sağa çevirin. Aracınız kaldırıma yaklaştığında direksiyonu kullanarak kaldırıma paralel ve yaklaşık 20 cm mesafe bırakarak park edin. Gerekirse geri giderek araçlara olan mesafenizi ayarlayabilirsiniz.
d) Geri geri yan park:
Arkasına park etmek istediğiniz araca yaklaşırken sağ sinyalinizi açıp diğer araçları uyarın. Aracı hafiften geçip şekildeki gibi şoför koltuğunuzun yandaki aracın önü ile aynı hizaya gelecek şekilde ve araca yaklaşık 1 metre mesafede durun. Yaklaşık 1 metre veya yandaki aracın kapısının uzunluğu kadar olan bu mesafe kapının açıldığında aracınıza çarpma riskini önler.
Bu manevrayı yavaş ve kontrollü yapmalı gerekirse durmalısınız, yaklaşan araç ve yayalara geçiş üstünlüğü vermelisiniz. Gerektiğinde sağ omuzunun üzerinden arkaya bakabilirsiniz.
Durduktan sonra el freninizi çekip vites kolunu geri vitese takın, aracınızın arkasında beyaz renkteki geri vites lambası arkanızdaki araçları uyaracağından sağ sinyalinizi kapayın. Aynalarınızı ve kör noktalarınızı kontrol ettikten sonra aracınızı hareket ettirin. Aracınızın arka kısmı diğer aracın arka kısımları ile aynı hizaya geldiğinde sol kör noktanızı kontrol edip güvenliyse direksiyon simidini 1 tur sağa çevirin. Aracınız arkası dönmeye başladığında aracınızın sol dış aynası yandaki aracın sol köşesiyle aynı hizaya gelmesini sağlayın. Direksiyonu 2 tur sola çevirin ve sağ aynanızı kontrol ederek aracınızın kaldırımla paralel oluncaya kadar bekleyin. Eğer kaldırıma fazla yaklaşıp çarpma riskiniz varsa direksiyonu çevirip mesafenizi ayarlayabilirsiniz. Kaldırıma paralel oldugunuzda direksiyonu 1 tur sola çevirip tekerlerinizi düzeltin. Öne veya arkaya gidip araçlara olan mesafenizi ayarladıktan sonra manevranızı bitirebilirsiniz. Kutuya girdiğinizde aracınız düzgün değilse veya diğer araçlara çarpma riskiniz varsa durup öne doğru gidin ve aracınızı düzelttikten sonra tekrar geri park edin.
f) İki araç arasına park:
Park edeceğiniz alana yaklaşırken dikkat etmeli ve şekildeki gibi geniş bir açıyla aracınızı park etmelisiniz. Park edeceğiniz yere yakın araçların kapıları açılıp hareket etme ihtimaline karşı manevranızı yavaş ve kontrollü olarak yapmalısınız. Aracınız diğer araçlara yaklaşır ve vurma ihtimali olursa çevrenizi kontrol ettikten sonra yeterli bir mesafe geri gidip tekrar aracınızı öne haraket ettirerek park edebilirsiniz.
KONU İLE İLGİLİ SORULAR:- Aracınızı geri geri park etmeden neden çevrenizi kontrol etmelisiniz?
- Diğer araçların geri viteste olduklarını nasıl anlarsınız?
- Dar alanlara park ederken veya manevra yaparken debriyaj kontrolü neden çok önemlidir?
2.ÜNİTE ARAÇ KULLANMA - 4. YÖN SİNYALİNİN KULLANILMASI a) Şerit değiştirme b) Yerleşmelerde c) Dönüşlerde d) Araç geçişlerde e) Kalkış yapıp trafiğe girişlerde f) Yol kenarında duruşlarda
4. YÖN SİNYALİNİN KULLANILMASI
a) Şerit değiştirme c) Dönüşlerde e) Kalkış yapıp trafiğe girişlerde
b) Yerleşmelerde d) Araç geçişlerde f) Yol kenarında duruşlarda
Sinyal kolu genelde direksiyonun sağ veya sol tarafında bulunur. Aracınızda bulunan sinyaller trafiği kullanan diğer araç ve yayalara orada bulunduğunuzu ve yönünüzü değiştirmek istediğinizi haber vererek dikkatlerini çekmek için kullandığınız bir trafik dilidir. Sinyallerinizin doğru zamanda veya başkalarını şaşırtmayacak şekilde verilmesi çok önemlidir. Ayrıca sinyalinizin işi bitince tekrar kapatmalısınız. Bazı araçlarda sinyal kolu direksiyonun dönmesi ile kendiliğinden kapandığı gibi bazı araçlarda bu sistem olmadığı için şoför olarak sizin sinyal ışıklarının kapandığından emin olmanız gerekir. Sinyalinizin açık olduğunu sesli uyarı ve gösterge panelindeki yanıp sönen ok işaretinden anlayabilirsiniz.
Diğer araç sürücüleri ve yayalar ile değişik sinyaller vererek iletişim kurabilirsiniz. Bunlar yön ışıkları, kol sinyalleri, fren ışıkları, geri vites ışığı, erken alınan yol pozisyonu ve sürdüğünüz hız durumudur. Sinyal vermeden ve hareketinize başlamadan önce mutlaka aynalarınızı kontrol etmeli verdiğiniz sinyalin diğer trafik kullanıcıları tarafından görüldüğünden emin olmalısınız.
Ayrıca diğer araçların sinyallerine dikkat etmeli sinyallerini unutmuş veya yanlış kullanmış olabileceklerini göz önünde bulundurup yol pozisyonlarını ve hızlarını da kontrol ettikten sonra manevranıza karar vermelisiniz.
Şehir içinde diğer sürücüleri uyarmak için verdiğiniz sinyalin en az 3 defa şehir dışında veya trafiğin hızlı aktığı yollarda ise sinyalinizin en az 5 defa yanıp sönmesi uzmanlar tarafından tavsiye edilir. Sinyal verildiği anda manevra yapmak tehlikelidir.
Unutmayın, sinyallerinizi başkalarına yapacağınız yön ve hız değişimini bildirmek için kullanmalı, onları kontrol edip sürüşlerini etkilemek için kullanmamalısınız.
Unutmayın, sinyal vermek size hiç bir üstünlük hakkı tanımadığı gibi yol ve trafik durumunun güvenli olduğunu kontrol etmek herkesin güvenliği için sizin görevinizdir.
DERS Ä°LE Ä°LGÄ°LÄ° SORULAR:
- Neden sinyal vermeniz gerekir?
- Sinyal verip manevranızı yaptıktan sonra sinyalinizi açık unutursanız ne gibi hatalara sebep olabilirsiniz?
- Sinyal vermeden aynalarınızı kontrol etmek neden önemlidir?
- Zamanında sinyal vermek neden önemlidir?
- Sinyal verip hemen ardından manevra yapmak güvenli midir?
- Sinyal vermek bize herhangi bir geçiş üstünlüğü verir mi?
- Yanlış zamanda verilen sinyal diğer araç ve yayaları nasıl etkiler?
- Diğer araçların sinyallerine ne kadar güvenebilirsiniz?
2. ÜNİTE ARAÇ KULLANMA - 5. DÖRTLÜ SİNYAL (FLAŞÖR KULLANMA) KURALLARI a) Dikkatli olunması gereken yerlerde b) Arıza, kaza ve buna benzer hallerde c) Kısa süreli duraklamalarda
5. DÖRTLÜ SİNYAL (FLAŞÖR KULLANMA) KURALLARI
a) Dikkatli olunması gereken yerlerde b) Arıza, kaza ve buna benzer hallerde c) Kısa süreli duraklamalarda
Dörtlü sinyaller diğer araç sürücülerine ve yayalara aracınızın arıza, kaza veya acil bir durum için durduğunu ve bu sebepten dolayı trafik akışını engellediğini bildirmek için kullanılır.
Otoyol veya trafiğin hızlı aktığı yollarda ileride olan bir kazayı arkanızdaki araçlara bildirmek için yavaşlarken dörtlü uyarı ışıklarını kullanabilirsiniz. Flaşör düğmesine basıldığında tüm sinyaller yanacak ve arkanızdaki araçları uyararak onların size çarpma riskini azaltacaktır. Siz de dörtlü sinyalleri yanan bir araca daha dikkatli yaklaşmalı, güvenli ise yolunuza devam etmelisiniz.
Dörtlü uyarı ışıkları park edilmesi yasak olan yerlere parketmek şoförün isteğine göre çiftli park edip trafiğin akışını etkilemek veya diğer araç sürücülerine teşekkür etmek için kullanılmamalıdır. Bu tür durumlarda kullanılan dörtlü uyarı ışıkları diğer araç sürücülerine ve yayalara yanlış bilgi verip kazalara sebep olabilir.
Acil bir durum dışında aracınızı yasalara uygun en yakın yere park etmeli trafiğin akışını engellememelisiniz.
DERS Ä°LE Ä°LGÄ°LÄ° SORULAR:
- Dörtlü sinyaller nerelerde kullanılır?
- Dörtlü sinyalleri hareket halinde ne zaman kullanmanız gerekir?
- Dörtlü sinyalleri yanan bir araca nasıl yaklaşmanız gerekir?
2. ÜNİTE ARAÇ KULLANMA - 6. IŞIKLARIN KULLANILMASI a) Farların kullanımı b) Flaş Selektör yapma c) İç Aydınlatma d) Sis lambalarının Kullanılması
6. IÅžIKLARIN KULLANILMASI
a) Farların kullanımı:Aracınızın farları geceleyin veya ışığın az olduğu durumlarda yolu görmek veya diğer araç sürücüleri ve yayalar tarafından görülmek için kullanılır. Farlar açıldığında gösterge panelinde yeşil renkte uyarı ışığı yanar.
Kısa farlar yaklaşık 25 metreyi aydınlatacağından kısa farları diğer sürücülerin ve yayaların gözünü kamaştırmamak için genelde şehir içinde aydınlatmanın yeterli olduğu yerlerde, araçları yakın takip ederken, önümüzdeki aracı sollamaya başlayıp aynı hizaya gelinceye kadar ve karşılaşmalarda kullanmak gerekir.
Uzun farlar yaklaşık 100 metreyi aydınlatacağından genelde şehir dışlarında, karanlıkta ve kötü hava koşullarında araç kullanırken kullanılmalıdır.
b) Flaş Selektör yapma:
Selektör yapmak kornayı kullanmayla aynı anlama geldiğinden sizin sadece orada olduğunuzu diğer sürücü ve yayalara bildirmek ve onları uyarmakdir. Yanlış bir alışkanlık olarak selektör yapmayı ‘’GEÇ’’ anlamında kullanmak kazalara sebep olmaktadır.
c) İç Aydınlatma:
Aracınızın içinde sürücü ve yolcuların kullabilmeleri için dizayn edilmiştir. Genelde kapıların üzerinde ve tavanda bulunan bu lambalar aracınızın içini aydınlatır. Araç hareket ederken kullanmak sürücünün görüşünü etkileyebildiğinden sadece aracınız park halinde iken kullanılmalıdır.
d) Sis lambalarının Kullanılması:
Sis lambaları görüş mesafesinin 100 metrenin altına düştüğü hava koşullarında kullanılmalıdır. Sis lambalarını açtığınızda farlarınız ve aracınızın arkasındaki lambalar daha parlak duruma gelir. Görüş mesafesi normale döndüğünde sis lambalarınızı kapatmalısınız. Normal hava şartlarında kullanılan sis lambaları diğer sürücülerin gözünü kamaştırabilir veya sizin frene basıp yavaşladığınızı sanabilirler. Kazalara sebep olmamak için her zaman trafik ve hava durumuna uygun lambaları kullanmalısınız. Sis lambaları açıldığında gösterge panelinde mavi renkli uyarı ışığı yanar.
KONU Ä°LE Ä°LGÄ°LÄ° SORULAR:
- Aracın uzun farları açıldığında gösterge panelinde hangi renk uyarı lambası yanar?
- Aracın kısa farları açıldığında gösterge panelinde hangi renk uyarı lambası yanar?
- Aracın gösterge panelinde bulunan mavi uyarı ışığının yanması sürücüye neyi bildirir?
- Sis lambalarını hangi durumlarda kullanırsınız?
- Görüş mesafesi normal olan yerlerde sis lambalarını yakarak araç sürmek diğer araçları nasıl etkiler?
- Selektör neden yapılır ve anlamı nedir?
- Karşınızdaki araç size selektör yapıyor ise sizin ne yapmanız gerekir?
- Selektör yaparak ışıkların neden ‘‘Geç’’ anlamında kullanılmamalıdır?
- Yakını ve uzağı gösteren farlar kaç metre ilerisini gösterecek şekilde ayarlanmalıdır?
- Reflektör nedir ve neden kullanılmalıdır?
7. Şerit Değiştirme ve Uygun Şerite Yerleşme, a)- b)-c) Şerit değiştirme düz gitmek, sağa sapabilme, sola sapabilmek için yerleşme, d) Tramvay rayları e) Tren geçidi bulunan yerlerde yerleşme
7. ŞERİT DEĞİŞTİRME VE UYGUN ŞERİDE YERLEŞME
a) Şerit değiştirme ve düz gitmek için yerleşme:
Kavşaklara yaklaşırken trafik işaretlerine ve yola dikkatlice bakıp hangi şeridin düz gitmek için kullanılacağına doğru zamanda karar vermeli son saniyede ve ani olarak şerit değiştirmemelisiniz. Ayrıca şerit değiştirirken diğer araçların yavaşlamalarına veya durmalarına sebep olup herhangi bir şekilde trafiği etkilememelisiniz.
- Eğer şerit değiştirmeniz gerekiyor ise iç ve dış aynalarınızı kontrol edin.
- Diğer sürücüleri bilgilendirmek için şerit değiştireceğiz tarafa sinyal verin. Sinyalinizin doğru zamanda verilmesi ve diğer sürücüleri şaşırtmaması gerekir.
- Eğer gerekiyorsa kör noktalarınızın güvenli olması için şerit değiştirmeden çevrenizi tekrar kontrol edin.
- Değiştireceğiniz şeride göre hızınızı ayarlayıp güvenli ise şerit değiştirin.
- Düz gideceğiniz bu şeridi ortalayıp yol pozisyonunuzu aldıktan sonra tekrar aynalarınızı kontrol edip sürüşünüze devam edin.
b) Şerit değiştirme ve sağa sapabilmek için yerleşme:
Kavşağa yaklaştığınızı sağdaki tali yolu gösteren trafik uyarı işaretini görüp sağa dönmeye karar verdikten sonra manevranızı aşağıdaki sıralamayı takip ederek yapabilirsiniz.
- Arkanızdaki veya sağınızdaki araçların, bisiklet ve motosikletlerin durumundan haberdar olmak için aynalarınızı kontrol edin.
- Sağ sinyal işaretinizi vererek diğer araçları bilgilendirin. Eğer döneceğiniz tali yoldan önce herhangi bir giriş veya sağa dönüş varsa sinyalinizi bu dönüşü geçtikten sonra verin.
- Yol pozisyonunuzu ayarlayın. Sağ kaldırımla aranızda yaklaşık 1metre mesafe bırakın. Sağ kaldırıma 1 metreden fazla mesafe bırakırsanız diğer araçlar bu boşluğa girmek isteyebilirler. Eğer kaldırımla aranızdaki mesafe az olursa sağa dönerken arka tekerleriniz kaldırıma çıkabilir, yayalara çarpabilirsiniz.
- Döneceğiniz kavşağa göre fren pedalına basarak hızınızı azaltıp uygun vitese geçin. Fren pedalına bastığınızda arkadaki kırmızı fren lambaları yanacağından arkanızdaki araç sürücüleri yavaşladığınızı anlayacaklardır. Kavşağa hızlı yaklaşırsanız dönmeden sert fren yapmanız gerekeceğinden kazalara sebep olabirsiniz. Kavşağa çok yavaş yaklaşmakta diğer araçların sizi sollamasına veya kaldırımda bekleyen yayaların önünüzden karşıya geçmeye başlamalarına sebep olacağı için tehlike yaratır.
Tali yola yaklaşırken önünüzde bisikletli veya yavaş hareket eden bir araç varsa ve kavşağa yakın iseniz yavaşlayıp bisikletli veya araç kavşağı geçtikten sonra dönmelisiniz.
Yaklaşık olarak arabanızın ön tekerleri döneceğiniz yolun başlangıcı ile aynı hizaya gelince aynalarınızı tekrar kontrol edip aracınızla kaldırım arasında bisiklet veya yayaların olmadığına emin olup direksiyonu sağa çevirerek tali yola dönün.
Direksiyonu erken çevirirseniz arka tekerler kaldırıma çıkıp yayalara çarpabilir.
Eğer direksiyonu geç çevirirseniz bu seferde çok geniş dönmenize sebep olup tali yoldan ana yola girmeye hazırlanan araçlara çarpmanıza sebep olabilirsiniz. Dönerken direksiyon zamanlaması çok önemlidir. Bu beceriyi zamanla pratik yaparak kazanabilirsiniz.
Tali yola döndükten sonra yol pozisyonunuzu düzeltmek ve çevrenizi kontrol etmek için aynalarınızı kontrol edip güvenli ise hızınız arttırabilirsiniz.
KONU Ä°LE Ä°LGÄ°LÄ° SORULAR:
- İleride sağ tali yol olduğunu nasıl anlarsınız?
- Ana yoldan tali yola yaklaşırken neden aynalarınızı kontrol etmeniz ve sinyal vermeniz gerekir?
- Kavşağa hızlı veya yavaş yaklaşmanın tehlikeleri nelerdir?
- Kavşakta dönüş noktasını nasıl anlarsınız?
- Ana yoldan sağa dönmeden kavşağa ve döndüğünüz tali yola neden dikkatlice bakmanız gerekir?
- Sağ tali yola dönmeden sağ dış aynayı neden kontrol etmeniz gerekir?
- Tali yola döndükten sonra neden aynalarınızı kontrol etmeniz gerekir?
- Tali yola yaklaşırken araç sollamak güvenlimidir?
c) Şerit değiştirme ve sola sapabilmek için yerleşme: Kavşağa yaklaştığınızı soldaki tali yolu gösteren trafik uyarı işaretini görüp sola dönmeye karar verdikten sonra manevranızı aşağıdaki sıralamayı takip ederek yapabilirsiniz.
- Arkanızdaki veya solunuzdaki araçların, bisiklet ve motosikletlerin durumundan haberdar olmak için aynalarınızı kontrol edin.
- Sol sinyal işaretinizi vererek diğer araçları bilgilendirin. Eğer döneceğiniz tali yoldan önce herhangi bir giriş veya sola dönüş varsa sinyalinizi bu dönüşü geçtikten sonra verin.
- Yol pozisyonunuzu ayarlayın. Yolun orta çizgisine yaklaşın fakat karşıdan gelen trafiğin şeridine geçmeyin ve aracınızın önünü sol tali yolun yaklaşık ortasıyla aynı hizaya gelinceye kadar düz tutun.
- Döneceğiniz kavşağa göre fren pedalına basarak hızınızı azaltıp vites kolunu uygun vitese atın. Fren pedalına bastığınızda arkadaki kırmızı fren lambaları yanacağından arkanızdaki araç sürücüleri yavaşladığınızı anlayacaklardır. Kavşağa hızlı yaklaşırsanız dönmeden sert fren yapmanız gerekeceğinden kazalara sebep olabirsiniz. Kavşağa çok yavaş yaklaşırsanız diğer araçların sizi sıkıştırmasına veya kaldırımda bekleyen yayaların önünüzden karşıya geçmeye başlamalarına sebep olacağı için bu durum tehlike yaratır.
Tali yola yaklaşırken önünüzde bisikletli veya yavaş hareket eden bir araç varsa ve kavşağa yakın iseniz yavaşlayıp bisikletli veya araç kavşağı geçtikten sonra dönmelisiniz.
- Yol pozisyonunuzu yolun orta çizgisine yakın tutun fakat karşıdan gelen trafiğin şeridine geçmeyin ve aracınızın önünü sol tali yolun yaklaşık ortasıyla aynı hizaya gelinceye kadar düz yaklaşın ve tali yolu rahatca görebilecek bir yerde durun.
- Karşıdan gelen araçların hızını ve tali yolu kontrol edin. Dönüşünüz karşı şeritten gelen araçları yavaşlatmamalı veya durmalarına sebep olamamalıdır. Eğer karşı şeritten bir araç geliyorsa ve dönüş içi yeterli vaktin olduğuna emin değilseniz durum güvenli oluncaya kadar bekleyip daha sonra manevranızı tamamlayın.
- Dönerken direksiyonu erken çevirirseniz arka tekerler ön tekerlere göre daha içten döneceğinden tali yoldan ana yola girmeye hazırlanan araçlara çarpmanıza sebep olabilir.
- Eğer direksiyonu geç çevirirseniz çok geniş dönmenize ve kaldırıma çıkmanıza veya yaylara çarpmanıza sebep olur. Dönerken direksiyon zamanlaması çok önemlidir. Bu beceriyi zamanla pratik yaparak kazanabilirsiniz.
- Dönmeye başlamadan önce solunuzda araç veya motosikletli olup olmadığından emin olmak için aynalarınızı kontrol edin. Tali yolda karşıdan karşıya geçen yayalara yol verip döndükten sonra yol pozisyonunuzu düzeltmek ve çevrenizi kontrol etmek için aynalarınızı kontrol edip güvenli ise hızınız arttırıp yolunuza devam edin.
d) Tramvay rayları bulunan yerlerde yerleşme:
Tramvaylar genelde elektrik ile çalışan toplu ulaşım araçlarıdır. Tramvay yollarını kullanmamalı tramvay yol ve uyarı işaretlerini bilip uymalısınız. Tramvay geçitlerini kapayıp kazaya sebep olursanız tüm toplu taşımayı etkilersiniz.
e) Tren geçidi bulunan yerlerde yerleşme:
Tren yollarının ve araç yollarının kesiştiği yerlere tren geçidi (Hemzemin geçidi) denir. Günümüzde trenlerin hızlı ve ağır yük taşımalarından dolayı durabilmeleri için uzun bir mesafeye ihtiyaçları vardır. Bu tür geçitlere yaklaşırken güvenli bir hızda yaklaşmalı eğer geçite tren yaklaşmıyorsa ve güvenli ise geçit üzerinde durmadan veya bariyerler arasından zig zag yapmadan kurallara uygun olarak geçmelisiniz.
Bariyer olan geçitlerde tren geçidi ışıklarına, sesli alarma ve bariyerlere uymalısınız.
Bariyer olmayan geçitlerde her iki tarafı iyice dinleyip tren gelmediğine emin olduktan sonra geçmelisiniz.
Eğer tren yolu geçidinde aracınız bozulursa aracınızın içindeki herkesi acilen dışarı çıkarıp geçitten aracınızı tren gelmeden çekmelisiniz. Eğer geçitte uyarı lambaları yanmaya, sesli alarm sistemi çalışmaya veya bariyerler inmeye başlarsa aracınızı bırakıp güvenli bir yere gidip en yakın telefondan Devlet Demir yollarını veya polisi arayıp durumu haber vermelisiniz.
KONU Ä°LE Ä°LGÄ°LÄ° SORULAR:
- Tramvay ve tren geçitleri üzerinde durmak veya parketmek neden yasaktır?
- Tramvay ve tren geçitlerine yaklaşırken neden hızınızı azaltmalısınız?
8-DÖNEL KAVŞAKLARDA GİTME , a- Dönel kavşağa giriş ve yol verme , b-Dönel kavşakta uygun şerit , c- Dönel kavşak içinde gidiş , d- Dönel kavşaktan çıkış
8. DÖNEL KAVŞAKLARDA GİTME
Dönel kavşak araçların ve trafiğin daha hızlı ve güvenli akabilmesi için ortasında yuvaklak bir adacık bulunan bir kavşak çeşididir. Araçlar dönel kavşaklarda ortada bulunan bu adacığın etrafından dönmelidir.
a) Dönel kavşağa giriş ve yol verme, b) Dönel kavşakta uygun şerit,
c) Dönel kavşak içinde gidiş, d) Dönel kavşaktan çıkış:
Yukarıdaki konuları kısaca açıklayacak olursak
Dönel kavşaklara yaklaşırken trafik uyarı işaratlerine ve yol çizgilerine dikkat etmeli gideceğiniz yöne göre en uygun şeridi kavşağa yaklaşırken seçmelisiniz. İki şerit arasında kalıp şeritleri kapatmamalısınız. Ayrıca şerit değiştirmeniz gerekiyorsa bunu zamanında yapmalı, geç ve ani şerit değiştirmemelisiniz. Şehir içlerinde 30 metre şehir dışında kavşağa 150 metre içinde şerit değiştirmek yasaktır.
Yaklaştığınız dönel kavşağa bağlanan yolları görebiliyorsanız ve yaklaşan araç yoksa kavşaktan önce durmanıza gerek yoktur. Kavşağa yaklaşırken ayna, sinyal ve manevra kuralına uymalı hızınızı yavaşlatarak kavşağı kontrol etmek için kendinize zaman vermelisiniz. Eğer kavşakta araç varsa kavşağa girmeden kavşaktaki araçlara yol vermelisiniz.
Trafik ışıkları ile kontrol edilen kavşaklarda trafik ışıklarına uyunuz. Kavşağa girdiğinizde gideceginiz yöne göre en uygun şeritte olmalısınız. Bisikletliler ve uzun araçlar dönel kavşakta geniş dönmeleri gerektiğinden dış şeritte kalmaları sizi yanıltmasın. Dönel kavşaktan çıkmadan önceki çıkışı geçtiğinizde sağa çıkış sinyalinizi vermeli ve diğer araçları bilgilendirip aynalarınızı kontrol ettikten sonra çıkmalısınız.
Dönel kavşakta sola sapma:
- Aynalarınızı kontrol edin.
- Yol pozisyonunuzu trafik işaret ve yol çizgilerine göre en uygun şeride göre ayarlayın. Trafik işareti ve yol çizgisi olmayan yollarda yolun ortasına yakın en sol şeritten yaklaşın.
- Kavşakta geçiş üstünlüğünü vermeniz gerekebileceğinden hızınızı yavaşlatarak en uygun vitese atın.
- Yaklaştığınız dönel kavşağı ve bağlanan yolları kontrol ederek yaklaşan araçların durumuna göre durmanızın veya durmamanızın gerektiğine karar verin.
- Eğer kavşakta sol tarafınızdan araç geliyor ise kavşaktan önce durup yol verin.
- Kavşakta sol tarafınız güvenli ise dönel kavşağa girip adacığa yakın en sol şeritte kalın.
- Dönel kavşaktan çıkmadan bir önceki çıkışı geçtiğinizde sağa çıkış sinyalinizi vermeli ve diğer araçları bilgilendirip aynalarınızı kontrol ettikten sonra çıkmalısınız.
Dönel kavşakta sağa sapma:
- Aynalarınızı kontrol edin.
- Yol pozisyonunuzu trafik işaret ve yol çizgilerine göre en uygun şeride göre ayarlayın. Trafik işareti ve yol çizgisi olmayan yollarda yolun en sağındaki şeritten yaklaşın.
- Kavşakta geçiş üstünlüğünü vermeniz gerekebileceğinden hızınızı yavaşlatarak en uygun vitese atın.
- Yaklaştığınız dönel kavşağı ve bağlanan yolları kontrol ederek yaklaşan araçların durumuna göre durmanızın veya durmamanızın gerektiğine karar verin.
- Eğer kavşakta sol tarafınızdan araç geliyor ise kavşaktan önce durup yol verin.
- Kavşakta sol tarafınız güvenli ise dönel kavşağa girip en sağ şeritte kalın.
- Sağ sinyalinizi çıkış sinyali olarak kullanarak aynalarınızı kontrol ettikten sonra dönel kavşaktan çıkmalısınız.
Dönel kavşakta düz sapma:
- Aynalarınızı kontrol edin.
- Düz gideceğiniz için sinyal vermenize gerek yoktur.
- Yol pozisyonunuzu trafik işaret ve yol çizgilerine göre en uygun şeride göre ayarlayın. Trafik işareti ve yol çizgisi olmayan yollarda yolun en sağındaki şeritten yaklaşın.
- Kavşakta geçiş üstünlüğünü vermeniz gerekebileceğinden hızınızı yavaşlatarak vites kolunu en uygun vitese atın.
- Yaklaştığınız dönel kavşağı ve bağlanan yolları kontrol ederek yaklaşan araçların durumuna göre durmanızın veya durmamanızın gerektiğine karar verin.
- Eğer kavşakta sol tarafınızdan araç geliyor ise kavşaktan önce durup yol verin.
- Kavşakta sol tarafınız güvenli ise dönel kavşağa girip en sağ şeritte kalın.
- Dönel kavşaktan çıkmadan bir önceki çıkışı geçtiğinizde sağa çıkış sinyalinizi vermeli ve diğer araçları bilgilendirip aynalarınızı kontrol ettikten sonra çıkmalısınız.
KONU Ä°LE Ä°LGÄ°LÄ° SORULAR:
- Dönel kavşağa yaklaştığınızı nasıl anlarsınız?
- Dönel kavşağa yaklaşırken her zaman sinyal vermek gerekli midir?
- Dönel kavşakta geçiş üstünlüğü kime aittir?
- Dönel kavşakta sola dönecekseniz hangi şeritte yaklaşmanız gerekir?
- Dönel kavşağa hızlı veya yavaş yaklaşmanın tehlikeleri nelerdir?
- Dönel kavşaktan çıkmadan sağ çıkış sinyalini vermek neden önemlidir?
- Yerleşim yerleri içinde kavşaklara kaç metre kala şerit değiştirmek yasaktır?
- Yerleşim yerleri dışında kavşaklara kaç metre kala şerit değiştirmek yasaktır?
- Dönel kavşağa yaklaşan sürücüler geçiş üstünlüğünü kime vermek zorundadır?
- Dönel kavşağın içinde neden araç sollanmaz?
- Dönel kavşaktan çıkmadan sağ aynayı kontrol etmek neden önemlidir?
9-YOĞUN TRAFİĞİ OLAN YOLLARA GİRİŞ , a- Yoğun trafiği olan yollara girerken ilk geçiş hakkını verme , b- Yoğun trafiğe girerken sıra ile geçiş metodu uygulama
9. YOĞUN TRAFİĞİ OLAN YOLLARA GİRİŞ
a) Yoğun trafiği olan yollara girerken ilk geçiş hakkını verme: Tali yoldan ana yola yaklaşırken kavşaktan önceki trafik işaretlerine dikkat edip her zaman ayna, sinyal ve manevra kuralını kullanarak yaklaşmalı ve yolu karşıdan karşıya geçmeye başlamış olan yayalara yol vermelisiniz. Ana yollara ve kavşaklara girmeden önce gerekiyorsa durmalı ve araçlara ilk geçiş hakkını vermeli herhangi bir şekilde araçların akışını etkilememelisiniz.
Kavşaktaki görüş mesafeniz yolun durumuna göre değişeceğinden park etmiş araçlardan dolayı görüş mesafesinizin kısıtlandığı yollarda, karanlık, yağışlı ve karlı hava durumlarında, virajlarda ve tepe üstlerindeki kavşaklarda daha dikkatli olmalısınız. Bu tür yollarda kavşağı daha iyi görebilmek için yavaşça öne doğru ilerlemeli ve yolun güvenli olduğuna karar verdikten sonra devam etmelisiniz. Unutmayın motosikletler küçük ve hızlı olduklarından kavşaklarda görmek daha zordur.
Ana yola girmek için beklerken solunuzdaki aracın bulunduğunuz yola dönmek için sinyalinin yanmasına güvenerek yola girerseniz kazalara sebep olabilirsiniz. Çünkü şoför sinyali unutmuş veya yanlış kullanmış olabilir. Bu tür durumlarda araç bulunduğunuz tali yola dönmeye başladıktan sonra hareket etmek gerekir.
Trafiğin hızlı aktığı yollara girmeden araçların hızlarını ve yolun durumunu göz önünde bulundurmalı, hızınızı ana yoldaki araçların hızına göre ayarlamalı yola giriş yaptığınızda araçların akışını herhangi bir şekilde etkilememelisiniz.
Çift yönlü ana yollara girmeden şekilde görülen her ana yola farklı bir yol gibi davranmalı ilk yol güvenli olunca yolun yarısına kadar gidip diğer yolda güvenli oluncaya kadar beklemelisiniz. Eğer bekleyeceğiniz bölüm aracınızdan küçük ise her iki yolda güvenli oluncaya kadar ana yola girmemeli tali yolda beklemelisiniz.
Geçiş üstünlüğü olan acil servis araçlarına güvenli olduğu sürece yol vermelisiniz.
b) Yoğun trafiğe girerken sıra ile geçiş hakkını verme (Fremuar metodu):
İki veya üç şeritli otoban veya 
karayollarında herhangi bir sebepten dolayı bulunduğunuz şerit kapanırsa yolunuza devam edebilmek için şeridinizi değiştirmeniz gerekir. İleride yolun kapandığını gördüğünüz andan itibaren güvenli olarak en kısa zamanda şerit değiştirmeniz gerekir. Eğer şerit değiştirmeyi son ana bırakırsanız trafiğin aksamasına sebep olabilirsiniz. Şerit değiştirme fermuar yöntemine göre yapılır.
Fermuar yöntemi trafiğin normal aktığı şeritteki her sürücü hafiften yavaşlayarak kapanacak olan şeritteki bir sürücünün güvenli olarak şerit değiştirmesine yardımcı olduğu bir yöntemdir.
KONU Ä°LE Ä°LGÄ°LÄ° SORULAR:
- Kavşaklarda ilk geçiş üstünlüğü kime aittir?
- Kavşağa girmek için bekliyorken eğer solunuzdaki araç sağa dönmek için sinyali vermiş geliyorsa ne yapmanız gerekir?
- Kavşağa girerken diğer araçların akışını neden etkilememelisiniz?
- Yoğun trafiğe girerken sıra ile geçiş metodu nedir?
- Kavşaklarda özellikle neden motosikletlilere dikkat etmelisiniz?
10-VİRAJ YAPMA , a- Büyük kavisli virajlar , b- Küçük kavisli virajlar , c- Keskin virajlar , d- Orta kavisli virajlar
10. VÄ°RAJ YAPMA
a) Büyük kavisli virajlar, b) Küçük kavisli virajlar, d) Orta kavisli virajlar:
Yolun sağa veya sola kıvrılmasına viraj denilir. Viraja girmeden hız ve pozisyonunuzu virajın keskinliğine göre ayarlamalı viraj içinde hızınızda ani bir değişiklik yapmadan virajdan çıkabilmelisiniz. Virajda aracınızın hızını arttırmadan fakat ayağınızı gaz pedalında tutup motorun çekiş gücüyle dönmelisiniz. Viraja yaklaşırken gerekliyse düşük vitese atmalısınız. Düşük vites size daha fazla araç kontrolü sağlar. Hızlı yaklaşılan ve girilen virajlarda ani fren yapmanızdan veya hızınızdan dolayı aracınız savrulabilir. Kontrolünüzü kaybedebilirsiniz. Yaklaştığınız virajın kıvrımına göre de görüş mesafeniz azalacaktır. Virajda sizin göremediğiniz alanlarda yol çalışması ve arızalı araçlar olabilir. Ayrıca karşıdan gelen araçlar da tehlikeli bir şekilde yaklaşıyor olabilir. Bunun için viraja yaklaşırken hızınızı ve görüş mesafenize uygun yol pozisyonunu ayarlamak hayati önem taşır.
Eğer sağ viraja yaklaşıyorsanız virajın içini ve karşıdan gelen araçları daha iyi görebilmek için yol pozisyonunuz hafiften şeridinizin sol tarafına yaklaşık olmalı ve görüş mesafenize göre de hızınızı arttırmalı veya yavaşlatmalısınız. Sağ kavisli virajlarda karşıdan gelen araçlara dikkat etmelisiniz. Yanlış yol pozisyonundan dolayı size yaklaşabileceklerinden tehlikeli olabilirler. Acil ve gerekli durumlar dışında kesinlikle yolun karşı şeridine geçmemelisiniz.
Eğer sol viraja yaklaşıyorsanız virajın içini ve karşıdan gelen araçları daha iyi görebilmek için yol pozisyonunuzu hafiften hattınızın sağ tarafına yaklaşık olmalı ve görüş mesafenize göre de hızınızı arttırmalı veya yavaşlatmalısınız. Acil ve gerekli durumlar dışında kesinlikle yolun karşı hattına geçmemelisiniz.
c) Keskin virajlar:
Yaklaştığınız viraja dikkatlice baktığınızda virajın ne kadar keskin ve tehlikeli olduğunu anlayabilirsiniz. Hızlı ve dikkatsizce yaklaşılan virajlarda aracınızı kaydırıp kontrolü kaybedebilir ve kazaya sebep olabilirsiniz. Unutmayın aracınızı görüş mesafenizde durdurabilecek hızda kullanmalısınız.
Yaklaştığınız virajdan önceki trafik işaretleri viraj hakkında bilgi verecektir. Eğer trafik işareti yoksa görüş mesafeniz, karşı yönden gelen araçlar, ağaçlar, binalar ve yolda görebildiğiniz fren izleri virajın keskinliği hakkında size bilgi verecektir.
Viraja yaklaşırken siz ne kadar dikkatli olsanız da diğer sürücüleri kontrol etmek için kontrollü olarak yaklaşmalı gerektiğinde görüş mesafenizde durabilmelisiniz.
Viraj içinde ani fren ve hız değişimi yapmadan motorun çekiş gücüyle virajdan çıkmalısınız.
KONU Ä°LE Ä°LGÄ°LÄ° SORULAR:
- Sola kavisli virajda en güvenli yol pozisyonu neresidir?
- Sağa kavisli virajda en güvenli yol pozisyonu neresidir?
- Virajlara hızlı yaklaşmanın tehlikeleri nelerdir?
- Virajlarda neden sollama yapılmaz?
- Virajlarda fazla gaz vermek veya hızlı gitmek tekerlerin durumunu nasıl etkiler?
11- TRAFİK İŞARETİ VE İŞARETÇİLERİ OLAN YOLLARDA DAVRANIŞLAR , a- Işıklı trafik işaretlerinde davranışlar , b- Görevli kişilerin işaretlerinde davranışlar
11. TRAFİK İŞARETİ VE İŞARETÇİLERİ OLAN YOLLARDA YAPILMASI GEREKEN DAVRANIŞLAR
a) Işıklı Trafik İşaretlerinde davranışlar:
Trafik ışıkları kavşaklarda ve yaya geçitlerinde trafiğin akışını düzenler. Trafik ışıklarının anlamlarını bilmeli ve trafik ışıklarına uymalısınız. Trafik lambaları kırmızı, sarı ve yeşil renktedir. Kırmızı ışık en üstte, sarı ortada ve yeşil en alttadır. Renk körlüğü veya görme bozukluğu olan insanlar bu sıralamadan ışıkların anlamlarını anlayabilirler. Trafik ışıklarında yayalara dikkat etmeli özellikle engelli, yaşlı ve çocuklar karşıya geçinceya kadar beklemeli, korna çalıp üzerlerine doğru aracınızı hareket ettirmemelisiniz.
a1) Kırmızı ışık: Anlamı Dur demektir. Kırmızı ışıkta durduğunuzda kavşaktaki diğer araçlara veya yayalara yeşil ışık yanacağından geçiş üstünlüğü bu araç ve yayalara geçer. Kırmızı ışıkta geçmek kazalara sebep olabileceğinden kırmızı ışıkta geçenlere cezai işlem yapılır.
a2) Kırmızı ve Sarı ışığın birlikte yanması: Yolun trafiğe açılmak üzere olduğunu bildirir. Aracınızı kaldırmaya hazır olmanız gerekir.
a3) Yeşil ışık: Yolun trafiğe açık olduğunu ve geçişin serbest olduğu anlamındadır. Yeşil ışık her an değişebileceğinden hızlanarak yaklaşmak tehlikelidir. Ayrıca yeşil ışıkta geçiş üstünlüğüne sahip olsanızda diğer araçların kırmızı ışıkta geçebileceklerini unutmamalı ve kavşağın iki tarafınıda kontrol ederek dikkatlice geçmelisiniz. Trafiğin yoğun olduğu ve araçların kavşağı tıkadığı veya tıkama riskinin olduğu yerlerde yeşil ışığı geçmeden ve ışıkları rahat görebileceğiniz bir mesafede durmalısınız.
a4) Sarı ışık: Uyarı anlamında olup, tek başına yanması halinde durmanız gerektiğini bildirir, güvenli olarak duramayacak kadar yaklaşmış araçlar dikkatlice geçebilir.
a5) Işıklı oklar: Kavşaklarda trafik hareketlerini düzenler. Yeşil ışıklı ok yandığında araçlar ok yönüne hareket edebilirler.
a6) Fasılalı yanıp sönen sarı ışık: Kavşaklarda uyarı amaçlı bulunur. Bu ışığa gelindiğinde yolun her iki tarafıda kontrol edildikten sonra güvenliyse devam edilir. Bu ışıkta geçiş üstünlüğü diğer araçlara aittir.
a7) Fasılalı yanıp sönen kırmızı ışık: Dur ve yolun her iki tarafını kontrol et anlamındadır. Bu ışıkta aracınızı mutlaka durdurmalı ve her iki tarafında güvenli olduğunu kontrol ettikten sonra hareket etmelisiniz.
a8) Tramvay ışığı: Beyaz çizgi şeklindeki ışık tramvaylar içindir. Tramvay geçiş üstünlüğü olan kavşaklarda durmalı ve tramvay geçmesini beklemelisiniz. Tramvay hattında araç kullanmak yasak ve tehlikelidir.
a9) Yayalar için yeşil ışık: Yayalar için yol güvenliyse geç anlamındadır. Sadece yuvarlak yeşil ışık olduğu gibi yürüyen adam şeklinde de olabilir. Yayalar her iki tarafın da kontrol ettikten sonra karşıya geçmelidirler. Sürücüler karşıdan geçen yayalara yol vermeli, ışıklar değişse bile yayalar karşıya geçinceye kadar beklemelidirler.
10) Yayalar için Dur işareti: Yayalar için Dur ve bekle anlamındadır. Yeşil ışık yanıncaya kadar beklenmelidir. Geçiş üstünlüğü araçlara aittir.
c)Görevli kişilerin işaretlerinde davranışlar: Trafikte görevli kişilerin herhangi bir kaza sonrasında yoğun trafikte ve trafik ışıklarının çalışmadığı kavşaklarda trafiğin akışını düzenleyebilirler. Trafik polisinin vereceği talimatlar diğer trafik kural ve talimatlarından öncelikli olup bu talimatlara uymalısınız. Trafik polisinin bazı hareket ve anlamlarını aşağıda bulabilirsiniz.
b1)Yolun trafiğe açık olması: Trafik polisinin ön ve arkasındaki yollar trafiğe kapalı, sağ ve sol omuz istikametindeki yollar trafiğe açıktır.
b2) Kavşaktan önce dur işareti:Trafik polisinin duruş pozisyonuna göre ön ve arka cephesindeki yollar trafiğe kapalıdır. Bu yollardan gelen araçlar kavşaktan önce durmalıdır. Yol polisin kollarını açtığı yönlerdeki araçlara açıktır.
b3) Kırmızı ışıkta trafik akımını çekme işareti:
Bir kavşakta trafik ışıkları ile idare edilmekte olan akımın, trafik polisi tarafından yönetilmeye başlanması ve kırmızı ışığa rağmen akımın çekilmesi için kullanılır.
b4) Sola yön tayini işareti:
Trafik polisinin sağ kolunun dirsekten yola paralel ve sol kolunu omuzdan yola paralel tutması trafiği sola doğru tayin eder.
b5) Sağa yön tayini işareti:
Trafik polisinin sol kolunun dirsekten yola paralel ve sağ kolunu omuzdan yola paralel tutması trafiği sağa doğru tayin eder.
b6) Sağdan gelen trafiği hızlandırma işareti:
Bu işaretin seri yapılması sağdan gelen araçların hızlanması talimatını verir.
b7) Soldan gelen trafiği hızlandırma işareti:
Bu işaretin seri yapılması soldan gelen araçların hızlanması talimatını verir.
b8), b9) Yolun bütün trafiğe kapalı olması işareti:
Trafik polisinin bir kolunun yukarıda diğerinin aşağıda olması kavşağın kapalı olduğunu ve yaklaşan tüm araçların kavşaktan önce durmaları gerektiğini işaret eder.
b10) Sağ taraftan gelen araçları yavaşlatma işareti:
Trafik polisinin sağ kolunu yavaşlatmak istediği yöne durup şekildeki hareketi seri olarak yapması sağ taraftan gelen araçların yavaşlaması gerektiğini bildirir.
b11) Sol taraftan gelen araçları yavaşlatma işareti:
Trafik polisinin sol kolunu yavaşlatmak istediği yöne durup şekildeki hareketi seri olarak yapması sol taraftan gelen araçların yavaşlaması gerektiğini bildirir.
b12) Sağa araç durdurma işlemi:
Araç sürücülerinin sağa yanaşarak durmaları anlamındadır.
b13) Sola araç durdurma işlemi:
Araç sürücülerinin sola yanaşarak durmaları anlamındadır.
b15) Gece geç işareti:
İşaret çubuğunun ışıklandırılmış ucu baş hizasından geçecek şekilde yay çizilerek tekrarlanır.
b16) Gece dur iÅŸareti:
İşaret çubuğu 45 derecelik bir yay içerisinde vücudun sağından soluna doğru hareket ettirilir. Çubuğun ışıklandırılmış ucu yukarıya bakar vaziyette tutulur.
b17) Gece dönüş işareti:
İşaret çubuğunun ışıklandırılmış ucu, dönüş yapması istenen araca yöneltilerek, çubuk dönüş yönünde çizilen
KONU Ä°LE Ä°LGÄ°LÄ° SORULAR:
- Trafik işaret ve işaretçilerine neden gerek duyulmuştur?
- Kavşaklara yakın kullanılan ters üçgen şekildeki trafik işaretinin anlamı nedir?
- Altıgen trafik işaretinin anlamı nedir ve neden bu şekilde yapılmıştır?
- Trafik uyarı işaretleri genelde hangi şekildedir?
- Otoyol iÅŸaretleri hangi renktedir?
- Kırmızı trafik ışığının anlamı nedir?
- Yeşil trafik ışığının anlamı nedir, yeşil ışığa nasıl yaklaşırsınız?
- Fasılalı yanıp sönen sarı ışığın anlamı nedir?
- Fasılalı yanıp sönen kırmızı ışığın anlamı nedir?
- Trafik ışıklarının çalışmadığı bir kavşakta geçiş önceliği kime aittir?
- Trafik görevlisinin sağ ve sol kolundan birini havaya kaldırmasının anlamı nedir?
12- ARAÇ GEÇME (SOLLAMA , YOL VERME ) ,a- Geçiş mesafesinin ve aracın hızının ayarlanması , b- Geçilecek sürücünün uyarılması , c- Geçişe başlama , devam ettirme ve bitirme , d- Takip mesafesinden geç
12 ARAÇ GEÇME (SOLLAMA, YOL VERME)
a) Geçiş mesafesinin ve aracın hızının ayarlanması:
b) Geçilecek sürücünün uyarılması:
c) Geçişe başlama, devam etme ve bitirme:
d) Takip mesafesinden geçişe başlama:
Trafikteki bazı durumlarda önünüzdeki aracı geçmeniz gerekebilir. Normal şartlarda önünüzdeki aracı sadece soldan geçmelisiniz. Fakat solunuzdaki araçlar trafiğin durumundan dolayı çok yavaş hareket ediyor, durmak veya dönmek için yavaşlıyorlarsa aynı şeritte kalmak üzere sağdan da araç geçebilirsiniz. Tek şeritli yollarda önünüzdeki aracı geçmek için karşı yönden gelen araçlara ait şeridi kullanılacağınızdan kazaya sebep olmamak için araç geçmeden veya geçerken dikkatli olunmalıdır. Güvenli bir sollama yapıp araç geçmek için Ayna, Sinyal, Hareket kuralını uygulamalısınız. 
Ayrıca öndeki aracı takip mesafeniz her zaman olduğu gibi araç geçerkende çok önemlidir. Sollamaya başladığınızda karşı yönden araç gelebileceğinden tekrar sağ şeride geçebilecek yeterli zaman ve mesafe olması için araç takip mesafenizi her zaman kontrol etmelisiniz.Yakın takip edilen araçlar sürücünün görüş mesafesini azalatacağından karşıdan gelen araçları görmeden başlanan sollama ile araç geçmeler kazalara sebep olmaktadır. Araç takip mesafenizi hızınıza ve değişen trafik durumlarına göre ayarlamalısınız.
Önünüzdeki aracı geçmeden kendinize şu 3 soruyu sormalısınız.
1- Aracı geçmek gerekli mi?
Eğer siz veya önünüzdeki araç ileride sola dönecekse sollama yapıp geçmek gereksizdir.
2- Aracı geçmek güvenli mi?
Görüş mesafenizin kısıtlı olduğu yerlerde tepe üstlerinde, virajlarda, kavşaklarda veya trafiğin yoğun olduğu yerlerde araç sollama güvenli değildir. Yolun araç geçmek için güvenli olduğuna karar vermeden kesinlikle sollamaya başlamamalı yan sokaklardan da araç çıkabileceğini unutmamalısınız.
3- Aracı sollama yaparak geçmek kanunlara uygun mu?
Trafik ve yol işaretleri tarafından geçme yasağının olduğu yerlerde sollama yapılıp araç geçilmez.
Eğer bu 3 sorunun da cevabı evet ise ilk önce çevrenizdeki araçların durumunu ve sizi sollayan araç olup olmadığını görmek için aynalarınızı ve sol kör noktanızı kontrol edin.
Araç geçmek güvenli ise diğer araçları bilgilendirmek için sol sinyalinizi açın. Sinyaliniz manevranıza başlamadan önce şehir içi yollarda en az 3 defa şehir dışında veya trafiğin hızlı aktığı yollarda ise en az 5 defa yanıp sönmelidir.
Karşıdan gelebilecek araçları veya yolun güvenli olduğunu görebilmek için yol pozisyonuzu yolun orta çizgisine yaklaşarak almalısınız. Böylece görüş mesafesinizi arttırmış olursunuz.
Önünüzdeki aracı uyarmak veya dikkatini çekmek için eğer gerekliyse gündüz korna çalabilir gece veya kötü hava durumlarında uzun farlarınızla selektör yapabilirsiniz. Ayrıca gece yapılan araç geçmelerde önünüzdeki aracın sürücüsünün gözünü kamaştırmamak için kısa farlarla geçmeye başlamalı aracınız aynı hizaya geldiğinde uzun farlarınızı açmalısınız.
Aracı geçmeye başladığınızda hızınızı geçtiğiniz araçtan daha hızlı olması için arttırmalı araca fazla yaklaşmadan normal trafik koşullarında en az 1 metre mesafe bırakarak güvenli olarak manevranızı tamamlamalısınız.
Aracı geçtikten sonra sağa sinyal vermeli geçtiğiniz aracı iç aynanızda görünceye kadar düz gitmeli ve güvenli olunca sağ şeride geçmelisiniz. Geçtiğiniz aracı iç aynanızda görmeden sağ şeride geçerseniz geçtiğiniz aracı yavaşlatabilir veya kazaya sebep olabilirsiniz.
Sağ şeride geçtiğinizde tekrar aynalarınızı kontrol ettikten sonra yolunuza devam edebilirsiniz.
Eğer sizi diğer bir aracın geçtiğini fark ettiyseniz ayağınızı hafifçe gaz pedalından kaldırarak hızınızı azaltmalı ve geçen araca yardım etmesiniz.
KONU Ä°LE Ä°LGÄ°LÄ° SORULAR:
- Tek şeritli yollarda sollama yaparak araç geçerken hangi tehlikelerle karşılaşabilirsiniz?
- Geçmek istediğiniz sürücüyü geçmeye başlamadan önce neden ve nasıl uyarırsınız?
- Araç geçerken hangi kurala uymak zorundasınız?
- Aracı sollayıp geçtikten sonra sağ şeride geçmeden önce hangi aynalarınızı kontrol etmelisiniz?
- Sağdan hangi şartlarda araç geçilir?
- Nerelerde araç sollanmaz?
- Trafiğin kalabalık ve yavaş aktığı yollarda araç geçmeden önce motosiklet ve bisikletlilere neden dikkat etmek zorundasınız?
- Güvenli takip mesafesinden ne anlıyorsunuz?
- Geçilen araç sürücüsünün uyacağı kurallar nelerdir?
14- GEÇİŞ ÖNCELİĞİ a-b-c-d-e-f-g-h , Karşıdan Gelen Aracı Karşılama
14. GEÇİŞ ÖNCELİĞİ
a) Geçişlerde temel güvenlik kuralı ve karşıdan gelen aracı karşılama:
Yolun herhangi bir sebepten dolayı daraldığı ve karşılıklı gelen iki aracın aynı anda geçemediği yollarda eğer karşı yönden gelen araç yolun daralan yerine daha yakınsa araca geçiş üstünlüğünü verip yolun en geniş yerinde aracın geçişini engellemeyecek uygun bir yerde durun. Eğer acele eder önce siz gitmek isterseniz yolu tıkayabilirsiniz. Durmadan önce sizi takip eden araçları bilgilendirmek için sol sinyalinizi yakın, sinyalinizi yakmazsanız araçlar sizin yol verdiğinizi anlamayıp sizi sollamaya çalışıp yolu tıkayabilirler. Karşıdan gelen araç geçtikten sonra ve başka araç gelmiyorsa hareket edebilirsiniz.
Trafiğin normal aktığı durumlarda park etmiş araçların yanından geçerken en az bir araç kapısı boyu yaklaşık 1 metre mesafe bırakmanız gerekir. Bu mesafe aniden açılacak kapılardan dolayı oluşabilecek kazaları önleyebilir. Eğer yol daralıyor veya diğer araçların yanından geçerken 1 metreden az bir mesafede geçmeniz gerekiyor ise araçlara yaklaştığınız mesafeye kadar hızınızı da azaltmanız gerekir. Araçlara fazla yaklaştığınızda özellikle aynalar çarpıp kırılabileceği için her zaman mesafenize ve hızınıza dikkat etmeniz önemlidir.
b) Geçiş önceliği olan yollarda geçiş:
Kavşaklara gelindiğinde tali yollardaki araçlar ana yollardaki araçlara geçiş önceliği vermek zorundadır. Her ne kadar geçiş üstünlüğüne sahip olsanızda her zaman diğer araçlara dikkat etmeli hata yapabileceklerini göz önünde bulundurarak aracınızı kullanmalısınız.
c) Sağdan gelen araçların geçiş önceliği:
Trafiğin normal aktığı durumlarda herhangi bir trafik işareti olmayan veya trafik ışığı ile kontrol edilmemiş olan kavşaklarda geçiş üstünlüğü sağdan gelen araca aittir. Bu aracın motorlu veya motorsuz olması geçiş üstünlüğü kuralını etkilemez. Kavşağa geldiğinizde hangi aracın geçiş üstünlüğü olduğuna emin değilseniz acele etmeden diğer araca yol vermek daha güvenli olacaktır.
d) Geçiş önceliği olan araçlar:
Mavi-Kırmızı, Kırmızı tepe lambası kullanan acil servis hizmeti veren araçlara geçiş üstünlüğü verilmelidir. Bu araçları
1) Ambulans veya acil tıbbi yardım amaçlı kullanılan araçlar (Mavi veya Mavi –Kırmızı tepe lambası)
2) İtfaiye araçları veya acil müdahale araçları (Kırmızı tepe lambası)
3) Sanık ve suçlu takip eden zabıta araçları (Mavi veya Mavi-Kırmızı tepe lambası)
4) Trafik hizmetlerine ait araçlar (Mavi veya Mavi-Kırmızı tepe lambası)
5) Sadece alarm durumunda olmak üzere sivil savunma hizmetlerine ait araçlar (Kırmızı tepe lambası)
6) Hizmetin devamı süresince koruma araçları ile korunan araçlar (Mavi tepe lambası)
Bu araçların kavşakta karşılaşmaları halinde yukarıdaki sıralamaya göre birbirlerine ilk geçiş hakkını vermek zorundadır. Ayrıca dar yollarda araçlar kendiden daha büyük ölçüdeki araçlara geçiş hakkını vermek zorundadır.
e) Geçiş kolaylığı sağlama:
Geçiş üstünlüğü hakkını verdiğimiz araçlara gerektiğinde sağa yanaşarak veya sığınma cebine girerek geçiş kolaylığı sağlamalısınız. Geçiş kolaylığı sağlamak için ani fren veya hareket etmek kazalara sebep olabilir.
f-g-h) Yayalara, çocuklara ve yaşlılara karşı davranış:
Yayalarda trafiğin bir parçasıdır. İnsan olarak yaşadığımız olaylar sürücü olarak dikkatimizi dağıtıp kazalara sebep olabileceği için aynısını yayalardan da beklemelisiniz. İnsanların fiziksel ve ruhsal hallerinin, yaşına göre hareket ve görüş kabiliyetlerinin değişebileceğini unutmamalı her zaman yayalara dikkat etmelisiniz. Yaşlılar çocuklar ve engelli insanlara yardımcı olmalı özel olarak ayrılmış araç park yerlerine ve kaldırımlara park etmemelisiniz.
Özellikle kavşaklarda ve trafik ışıklarında dönerken veya yaklaşırken, okul ve alış veriş merkezleri çevresinde, otobüs veya tramvay durakları yakınlarında daha fazla yaya olduğundan bu bölgelerde daha dikkatli araç kullanmalısınız.
ı) Hayvanlara karşı davranış:
Şehir dışında veya ormanlık arazide araç kullanıyorsanız çevrenizdeki hayvanları ürkütebilirsiniz. Bu tür yollarda aracınızın camını güvenlik yönünden kapalı bulundurmalısınız. Hayvanları ürkütmeden yanından yavaşca ve sessizce yeteri kadar mesafe bırakarak geçmelisiniz.
i) Bisikletliler, Motosikletliler:
Günümüzde trafikte bisiklet ve motosikletlerin hafif olmaları ve arabalara göre daha çabuk hareket etmeleri bu araçların trafikte kullanılmalarını arttırmıştır. Araç sürücüleri kadar bisiklet ve motosikletlerin de trafikte bulunma hakları vardır.
Motosiklet ve bisikletlerin hızlı ve küçük olmalarından dolayı bu araçları özellikle kavşaklarda ve trafiğin çok yavaş aktığı yollarda göremeyebilir, fark edemeyebilirsiniz. Bu yollarda kazalara sebep olmamak için daha dikkat etmek gerekir. Ayrıca motosiklet ve bisikletliler hava koşullarından ve diğer araçların rüzgarından etkilenebilir, yağışlı havalarda su birikintisinden, yoldaki metal kapaklardan veya diğer sebeplerden dolayı ani hareket yapabilirler. Bu araçlara fazla yaklaşmamalı her zaman aranızda uygun bir mesafe bırakmalısınız.
KONU Ä°LE Ä°LGÄ°LÄ° SORULAR:
- Geçişlerde temel güvenlik kuralı nedir?
- Karşıdan gelen araç size selektör yaparsa sizin ne yapmanız gerekir?
- Dar yollarda araçların yanlarından geçerken ne kadar mesafe bırakmalısınız?
- Geçiş önceliği olan araçlar hangileridir?
- Geçiş üstünlüğüne sahip bir aracın duyulur ve görülür işaretini aldığınızda nasıl hareket etmelisiniz?
- Yeşil tepe lambası hangi araçlarda bulunur?
- Kırmızı tepe lambası hangi araçlarda bulunur?
- Geçiş üstünlüğünün size ait olduğu yollarda diğer araçların size yol verdiğinden nasıl emin olabilirsiniz?
- Trafikte yayalara karşı neden daha dikkatli davranmanız gerekir?
- Trafikte çocuklara karşı neden daha dikkatli davranmanız gerekir?
- Trafikte hayvanlara karşı neden daha dikkatli davranmanız gerekir?
- KavÅŸaklarda motosikletler neden daha tehlikelidirler?
- Yağışlı ve rüzgarlı havalar bisiklet ve motosikletleri nasıl etkiler?
15-KONVOY HALÄ°NDE GÄ°DÄ°ÅžLER (GÃœVENLÄ° TAKÄ°P MESAFESÄ° -Ä°KÄ° SANÄ°YE KURALI ) , a- Arka arkaya (derin konvoy) gidiÅŸler , b- Yan yana gidiÅŸler
15. KONVOY HALÄ°NDE GÄ°DÄ°ÅžLER
Takip mesafesi:
Aracınızı sürerken önünüzdeki araçla aranızda bulunan mesafeye takip mesafesi denir. Günümüzde kazaların çoğu araçların birbirini yakın takip edip fazla yaklaşmalarından veya trafik ve yol durumuna göre hızlı araç kullanmaktan kaynaklanmaktadır. Yakın takip edilen araçların herhangi bir sebepten dolayı ani olarak durması veya yavaşlaması halinde arkadaki araçların bunun farkına varıp güvenli olarak durabilmeleri için yeterli vakit ve mesafenin olması gerekir. Sizin ve yolcularınızın güvenliği takip mesafesine bağlıdır.
Normal hava ve yol durumunda iyi tekerlek ve frenlere sahip bir aracın durabilmesi için araç sürücüsünün önünde oluşan tehlikeyi görmesi ve durmaya karar vermesi yaklaşık 1 saniye, frene basıp aracını durdurması da 1 saniye süreceğinden toplam takip mesafesinin en az 2 saniye olması gerekir. Bunun için önünüzdeki araçları en az 2 saniye mesafeden takip etmelisiniz. Trafiğin sıkıştığı ve araçların çok yavaş hareket ettiği yollarda fazla mesafe bırakmak pek mümkün olmadığından bu gibi zamanlarda en az 1 saniyelik bir takip mesafesi bırakabilirsiniz. 2 saniye kuralı yağışlı havalarda tekerlerin ıslak zeminli yolu kavramasını azaltacağından normal takip mesafesinin 2 katı olmalı, karlı ve buzlu zeminli yollarda ise takip mesafesi en az 10 katı olmalıdır. Ayrıca yolun eğimi de durma ve takip mesafesini etkileyebilir.
Güvenli takip mesafeniz yaklaşık olarak aracınızın hızının yarısı kadar olmalıdır. Şekilde değişik hızlarda yaklaşık takip mesafelerini görebilirsiniz.
Takip mesafesini ayarlamak için önünüzdeki araç sabit bir cisimin yanından geçerken 88, 89 sayılarını sayın eğer saymayı bitirdikten sonra sabit cisme ulaştıysanız takip mesafeniz yeterlidir. Önüzdeki aracı güvenli takip mesafesinden daha az bir mesafede takip etmeniz kaza yapma riskini arttıracaktır.
Eğer arkanızdaki araç sizi çok yakın takip ediyorsa ayağınızı hafifçe gaz pedalından kaldırıp aracınızı yavaşlatarak takip mesafenizin artmasını sağlayın. Çünkü önünüzdeki araç ani fren yaparsa takip mesafenizin daha büyük olmasından dolayı frenlerinizi yavaşca kullanıp arkanızdaki aracı uyararak size çarpma riskini azaltabilirsiniz.
Konvoy halinde gidiÅŸler:
Konvoy halinde araç kullanan araç sürücüleri araçları arasında sollama yapıp geçmek isteyen diğer araçların güvenli olarak girip çıkabilecekleri kadar bir mesafe bırakmalı ve diğer araçların akışını etkilememelidirler. Bırakılan bu mesafe takip mesafesinden daha az olmamalıdır.
KONU Ä°LE Ä°LGÄ°LÄ° SORULAR:
- Arka arkaya veya konvoy halinde araç kullanmalarda oluşabilecek tehlikeler nelerdir? Bu tehlikeleri nasıl önleyebilirsiniz?
- Güvenli durma mesafesine nasıl karar verebilirsiniz?
- Güvenli durma mesafesini neler etkileyebilir ?
- Tekerleklerin et kalınlığı veya hava basıncı durma mesafesini nasıl etkiler ?
- Araçları yakın takip etmenin veya gereksiz yere yaklaşmanın tehlikeleri nelerdir?
- Arkanızdaki araç sizi çok yakın takip ediyorsa ne yapmalısınız?
- İki saniye kuralı nedir?
- Araçların yanında geçerken normal şartlarda en az ne kadar mesafe bırakmanız gerekir?
- Saatte 50 km hızla sürülen bir aracın güvenli takip mesafesi kaç metredir?
- Yağışlı ve karlı havalar güvenli takip mesafesini nasıl etkiler?
- Yağışlı havalarda takip mesafesini kaç katı arttırmalısınız?
- Karlı havalarda takip mesafesini kaç katı arttırmalısınız?
16- ÅžEHÄ°RLER ARASI YOLLARDA GÄ°DÄ°ÅžLER ,17-DAÄžLIK YOLLARDA GÄ°DÄ°ÅžLER
16. Şehirler arası yollarda gidişler (Açık ana yollarda):
Uzun zaman ve yüksek hızda kullanılan araçların bozulma riski fazla olduğundan uzun bir yolculuğa çıkmadan aracınızın tüm kontrollerini yapmalısınız. Sürücü olarakta dinç olmalı, kullandığınız ilaç varsa etkilerini önceden öğrenmeli ve uzun yolda yorulmamak için belirli sürelerde durup dinlenmelisiniz. Durma ve dinlenme imkanı oluncaya kadar camınızı hafifce açarak temiz oksijen almanız uykunuzu kaçırıp daha dinçleşmenizi sağlayacaktır.
Şehirler arası yollarda araçlar daha hızlı hareket ettiklerinden dolayı oluşabilecek tehlikeleri görebilmek ve hazır olabilmek için ne kadar hızlı giderseniz o kadar ileriye bakmanız gerekir. Şehirler arası yollarda sol şeritten ani çıkışlar yapmamalı, diğer araçların önünü kesmemek ve kazalara sebep olmamak için önceden sağ şeride girmeli ve çıkış yapmalısınız. Ayrıca bu tür yollara giren ve çıkan diğer araçlara da dikkat etmelisiniz.
Her zaman trafik ışıklarına dikkatli yaklaşmalı, kavşaklara veya tepe üstlerine yaklaşırken sollama yapıp araç geçmemelisiniz. Eğer araç geçmeniz gerekiyorsa Ayna, Sinyal, Hareket kuralını uygulayarak geçmelisiniz.
Şehirler arası yollar genelde açık arazilerle çevrili olduğundan bu tür yollarda, viyadüklerde veya diğer büyük araçları geçerken aracınız ani bir rüzgar tarafından savrulabilir. Eğer rüzgarın aracınızı savurmaya çalıştığını veya aracınızın kontrolünü etkilediğini hissederseniz ayağınızı gazdan hafifletip direksiyonu iki elinizle düz tutmaya devam edin. Rüzgarı hissettiğinizde gaza basıp hızlanmaya çalışırsanız aracınız hafifleyeceğinden daha fazla etkilenecektir. Genelde bu rüzgar fazla uzun sürmez ani olarak gelir ve biter fakat bazen araçları diğer şeritlere sürükleyebilecek kadar güçlüdür.
Şehirler arası yollarda sürücülerin trafik ve yolun durumuna göre hızlı araç kullanmaları veya araçları yakın mesafede takip etmeleri ciddi kazalara sebep olmaktadır.
Şehirler arası yollarda gereksiz yere durulmamalı, park edilmemeli arıza halinde ise yardım gelinceye kadar flaşörleri kullanarak diğer araçlar uyarılmalıdır. Eğer aracınızı hareket ettiremiyor ve ana yoldan çıkaramıyorsanız aracınızdaki insanları güvenli bir yere götürmeli, hayvanları ise yolda koşma riski olduğu için araçta bırakmalısınız.
17. Dağlık yollarda gidişler:
İyi sürücüler yolu her zaman iyi okuyup (izleyip veya görüp) yolda olabilecek potansiyel tehlikeleri tahmin edebilirler. Sürdüğünüz bölge ve yolları her ne kadar da iyi bilseniz de bu tür yollardaki durumlar her an değişebileceğinden her zaman dikkatli araç kullanmalısınız.
Dağlık yollarda veya ormandaki keskin virajlara dikkat etmeli hızınızı virajdan önce yavaşlayarak potansiyel tehlikelere karşı hazırlıklı olmalısınız.
Hız limiti ulaşılması gereken bir hedef değildir. Yolun ve havanın durumuna göre en uygun hızı seçmelisiniz. Aracınızın hızı hız limitini geçmemelidir.
Dağlık yollarda tepeye çıkış yapan aracın motoruna normalden daha fazla güç bineceğinden özellikle büyük araçlar daha yavaş hareket ederler. Bu tür yollarda acele etmemeli gerekmedikçe araç geçmemelisiniz. Tepeye tırmanırken aracınız küçük viteste daha güçlü tırmanacağından olabildiğince küçük vites kullanmalısınız. Tepeden aşağı inişlerde ise aracınız daha çabuk hızlanacağından hızınıza ve frenlerinize dikkat etmelisiniz. İnişlerde yavaşlamak için çok kullanılan frenler fazla ısınmadan dolayı tutmayabilirler. İnişlerde aracınızın fazla hızlanmaması için düşük viteste kullanmak daha uygundur.
Tepelerden inişlerde veya dar yollarda gerektiğinde karşıdan gelen araçlara geçiş kolaylığı sağlamak amacıyla sığınma cebine girerek veya sağa çekerek yol vermelisiniz.
Dağlık ve ormanlık yollarda araçların arkasında trafiğe takılıp kaldıysanız sabırlı olmalı önünüzdeki aracı geçmek için acele etmemelisiniz. Bu tür yollarda yol kenarında büyüyen ağaç ve çalılar görüş mesafenizi kısıtlayaca için aracınızı herhangi bir olay karşısında güvenli olarak durdurabilecek hızda sürmelisiniz. Yağışlı ve buzlu havalar yolun yüzeyinde çamur veya çukurlar oluşturabileceğinden araç takip mesafenizi arttırmalı gerekmedikçe araç geçmemelisiniz.
Yollardaki su birikintilerinden dolayı su tekerlerle yol arasında kalacağından aracınızın suda kızaklanmasına basitce kaymasına sebep olabilir. Aracınızın su üzerinde kaydığını direksiyon kontrolünüzün hafiflemesinden anlayabilirsiniz. Aracınızın kaydığını hissettiğinizde fren veya gaz pedalına basmayın aracınız su birikintisnden çıktığında tekerler tekrar yolu kavrayacaklardır. Su birikisinden dolayı ıslanan fren balatalarınızı fren pedalını kısa bir süre hafifce basılı tutarak kurutabilirsiniz.
Dağlık ve ormanlık yollarda hayvanların, bisikletlilerin veya yayaların yanından geçeçekseniz fazla yaklaşmadan geniş alarak ve düşük hızda geçmelisiniz.
KONU Ä°LE Ä°LGÄ°LÄ° SORULAR:
- Şehirler arası yollarda seyahat etmeden önce aracınızda hangi kontrolleri yapmanız gerekir?
- Trafiğin hızlı aktığı yollarda araç sollamadan önce neden ayna, sinyal ve hareket kuralını kullanmalısınız?
- Trafiğin hızlı aktığı yollarda önünüzdeki aracın dörtlü uyarı ışıklarını yakarak yavaşlamaya başlamasının anlamı nedir?
- Şehirler arası yollara giren araçlara neden dikkat etmelisiniz?
- Araç kullanırken kendinizi yorgun hissediyorsanız ne yapmanız gerekir?
- Dağlık yollarda araç sollamadan nelere dikkat etmelisiniz?
- Dağlık yollarda çamur ve su birikintilerinden geçerken nelere dikkat etmelisiniz?
- Su birikintisinden geçtikten sonra frenlerinizi nasıl kurutursunuz?
- Yol kenarındaki at ve diğer hayvanların yanından geçerken nelere dikkat etmelisiniz?
18-OTOBAN YOLLARDA GİDİŞ ( ERİŞME KONTROLLÜ), a-Otobana giriş,b- Otoban üzerinde gidiş, c- Otobanda şerit değiştirme, d- Otobanda araç geçiş, e- Otobanda arıza ve kaza,f-Otobandan çıkış
18 OTOBAN YOLLARDA GİDİŞ (ERİŞME KONTROLLÜ)
a) Otobana giriÅŸ:
Otoyollara OGS otomatik geçiş sistemi ve HGS hızlı geçiş sistemi olan geçişlerden girilir ve bu tür geçişlerden çıkılır. Gidilen mesafeye göre ücret alınmaktadır.
Bu sistemlerden giriş yaptıktan sonra hızlanma şeridinde sol sinyalinizi verip hızınızı otoyoldaki araçların hızına göre ayarla. Aynalarınızı kontrol ettikten sonra diğer araçları etkilemeden otoyol bandına giriş yapmalısınız. Hızlanma şeridindeki araçlar geçiş üstünlüğünü otoyol bandındaki araçlara vermek zorundadırlar. Otoyoldaki araçlar hızlı olduğundan dolayı otoyol bandına yavaş veya zamansız girmek ciddi kazalara sebep olabilir..
Otoyollarda uzun süreli ve süratli araç kullanmadan önce aracınızın iç ve dış kontrollerini yapmalı, kendizi yorgun ve hasta hissediyorsanız otoyolda araç kullanmamalısınız. Uzun bir yolculuğa çıkmadan önce yolculuğunuzu planlamalı her 2 saatte bir en az 20 dakika durup dinlenmelisiniz. Eğer otoyolda araç kullanıyor ve kendinizi yorgun ve uykulu hissediyorsanız en yakın yavaşlama şeridinden otobandan çıkarak dinlenmelisiniz. Yavaşlama şeridinden çıkıncaya kadar camınızı biraz açarak temiz oksijen almanız uykunuzu kaçıracaktır.
b) Otoban üzerinde gidiş:
Otobanda hız sınırı kullandığınız araca göre değişebilmektedir. Otobanlarda minimum hız sınırı olduğundan dolayı havyanların, yayaların ve motorsuz araçlarla minumun hız sınırına ulaşamayan tarım araçlarının otoyola girmesi yasaktır. Otoyoldaki kötü hava şartları veya kazalardan dolayı hız sınırı değişebileceği ve kullandığınız şerit kapanabileceğinden dolayı sürücüleri önceden bilgilendiren trafik işaret ve işaretcilerine uymalısınız. Otoyolda normal koşullarda sağ şeritten gitmeli sol şeridi araç geçmek için kullanmalısınız.
Otoyol trafik işaretleri yeşil renkte olup sadece otoyollarda kullanıldığı için bu işaretlerin anlamlarını bilmeli ve bu kurallara uymalısınız.
Sürat arttıkça araç kontrolü de zorlaşacağından otoyollarda daha dikkatli araç kullanmalı, aniden olabilecek kazalara karşı hazır olmalısınız. Otoyollarda trafik durumları ani olarak değişebileceğinden düzenli olarak aynalarınızı ve çevrenizi kontrol ederek potensiyel tehlikelere karşı hazır olmalınız. Süratinize göre takip mesafenizi ayarlamalı gerektiğinde yavaşlamaya normalden daha erken başlamalı, acil ve geç frene basmamalısınız. Yakın takip, otoyollarda bir çok ciddi kazalara sebep olmaktadır.
c) Otobanda şerit değiştirme, d) Otobanda araç geçiş:
Araç geçmeden aynalarınızı ve kör noktalarınızı kontrol etmeli, şerit değiştirmeden sizi geçen başka bir araç olmadığına emin olmalısınız. Ayna, Sinyal ve Hareket kuralını uygulayarak araç geçmeli ve gerekiyorsa diğer araç sürücülerini korna veya ışıklarınızı flaş yaparak uyarmalısınız. Otoyollarda araçlar hızlı olduklarından dolayı sinyal verdiğinizde diğer sürücülerin sinyalinizi fark etmeleri için sinyalinizin en az 5 defa yanıp sönmesi gerekir.
Genel olarak otoyollarda araçlar hızlı gittiği için ani karar vermemeli ve ani hareket yapmamalısınız. Eğer diğer araçlar trafik kurallarına uymayıp süratli ve tehlikeli araç kullanıp hız sınırını geçiyorlarsa sizi geçmelerine izin verip kendinizi kazalardan uzak tutun.
Otobanda araç kullanırken ileride bir kaza görürseniz dörtlü uyarı ışıklarınızı açarak yavaşlamaya başlayın siz duruncaya kadar dörtlü uyarı ışıkları arkanızdan gelen araçları uyararak yavaşlamalarını sağlayacak ve aracınıza arkadan vurma riskini azaltacaktır.
Otoyollar genelde açık arazilerle çevrili olduğu için bu tür yollarda, viyadüklerde veya diğer büyük araçları geçerken aracınız ani bir rüzgar tarafından savrulabilir. Eğer rüzgarın aracınızı savurmaya çalıştığını veya aracınızın kontrolünü etkilediğini hissederseniz ayağınızı gazdan hafifletip direksiyonu iki elinizle düz tutmaya devam edin. Rüzgarı hissettiğinizde gaza basıp hızlanmaya çalışırsanız aracınız daha fazla etkilenecektir. Genelde bu rüzgar fazla uzun sürmez ani olarak gelir ve biter fakat bazen araçları diğer şeritlere sürükleyebilir.
e) Otobanda arıza ve kaza:
e1- Arıza bantlarının kullanılması, e2-Park yerlerinin kullanılması:
Otoyollar genelde transit trafiğe ayrılmış olduğu için bu yollarda kaza ve arıza gibi zorunlu hallerin dışında park etmek, durmak ve geri gitmek yasaktır. Kaza veya arıza durumunda aracınızı emniyet şeridine park etmeli, diğer araçları uyarmak için dörtlü uyarı ışıklarını yakmalısınız. Emniyet şeridi en sağdaki şerit olup sadece arıza ve kaza anında kullanılmalıdır. Normal durumlarda emniyet şeridinin kullanılması ve araç sürülmesi yasaktır.
Aracınızdaki uyarı reflektörü otoyolda hızlı giden diğer araçların rüzgarından uçup kazalara sebep olabileceğinden dolayı otoyollarda arıza yapıldığında kullanılmaz. Arıza sebebiyle emniyet şeridinde durduğunuzda aracınızdaki yolcularınızı güvenli ise aracınızın ve otobanın dışına çıkarmalısınız.
Eğer aracınızda hayvan varsa otoyolda koşup kazalara sebep olabilecekleri için aracınızın içinde bırakmalısınız. En kısa sürede aracınızın tamiri veya çekilmesi için gerekli kişi ve kuruluşlara haber vermelisiniz.
f) Otobandan çıkış:
Otoyollar normal yollara göre daha değişik olup araçların normal yollara göre daha hızlı gidebilmeleri için dizayn edilmiştir. Otoyollarda trafik ışığı ve kavşak bulunmaz. Otoyollar erişme kontrollü karayolu olup sadece hızlanma şeridinden girilir ve sadece yavaşlama şeridinden çıkılır. Otoyoldan çıkmadan sağ şeride geçmeli, otoyol çıkış yaklaşım levhalarına göre hızınızı ayarlamalı ve otoyoldan diğer araçları etkilemeden güvenli olarak çıkmalısınız.
Otoyolda yüksek hızda araç kullanmaya alıştığınızdan yavaşlama şeridi sonunda gişeler olacağından dolayı yavaşlama şeridine girdiğinizde yavaşlamalı ve hız göstergenizi kontrol ederek yavaşladığınızdan emin olmalısınız.
KONU Ä°LE Ä°LGÄ°LÄ° SORULAR:
- Otobanda maksimum hız sınırı nedir?
- Otoyolu ve çevre yolundan ayıran özellikleri nelerdir?
- Otobana girmeden yolculuğunuzu planlayıp araç kontrollerinizi yapmak neden önemlidir?
- Otobanda normalde hangi şeritte araç kullanmalısınız?
- Otobanda araç geçmeden neden ayna, sinyal ve manevra kuralını erken kullanmalısınız?
d)
Emniyet kemeri: Emniyet kemeri acil durumlarda hayat
kurtardığı gibi yaralanma riskini de azalttığı için önde veya arkada bulunan
herkesin kanunen takması zorunludur. Takmayanlar hakkında cezai işlem
yapılabilir. Doktor tavsiyesi ile sağlık sorunları olanlar emniyet kemeri
kullanmayabilir fakat bunu gerektiğinde kanıtlamak zorundadırlar. Emniyet kemeriniz
vücudunuzu sıkmayacak şekilde ayarlanıp takılmalıdır. Kemerin tokasının kolayca
takılıp istenildiğinde kolayca çıkarıldığından emin olmalısınız. Kemerin üst
kısmını sağ elimizle öne doğru hızlıca çekip kilitleme mekanizmasının
kilitlendiÄŸini kontrol etmelisiniz.
Vites deÄŸiÅŸtirirken vites koluna bakmak
aracınızın önünde olabilecek tehlikeleri göremeyip kaza yapmanıza sebep
olabilir. Vites kolunun hareketlerini ve
vites değiştirmeyi aracınız park halinde ve motor calışmıyorken pratik
yapabilirsiniz. Böylece viteslerin yerlerini öğrenebilir, vitesi kullanmayı
kolaylaştırabilirsiniz. 
Kısa
lambaların çalıştığını gösteren uyarı ışığı.
Uzun lambaların çalıştığını gösteren uyarı ışığı.
Kapıların veya bagajın açık kaldığını gösteren
uyarı ışığı.
Ön sis
lambaları uyarı ışığı. Görüş mesafesinin 100 metrenin altına düştüğü durumlarda
kullanımalı, görüş mesafesinin normal olduğu durumlarda kullanılması karşıdan
gelen sürücü ve yayaların gözünü kamaştıracağı için kazalara sebep olabilir.
Fren yağı uyarı ışığı; Bu ışığın yanık kalması ise fren sisteminde
problem olduğunun işaretidir. Bu ışık yanıyorken aracınızı hareket ettirirseniz
frenler çalışmayacağı için aracınız istediğiniz zaman duramayabilir, kaza
yapabilirsiniz. Eğer hareket halinde iken fren uyarı ışığı yanarsa aracınızı
tehlike arzetmeden güvenli olarak durdumalı ve aracınızı bir uzman tarafından
kontrol edilmeden kullanmamalısınız.
El
freninin çekili olduğunu gösteren uyarı lambası.
Motor
sıcaklığı uyarı ışığı; Motor aşırı ısındığında yanar. Bu ışık yandığında motor suyu
dikkatli bir şekilde kontrol edilmeli ve motor sıcaklığının sebebi
araştırılmalıdır. Hararet yapan motorun radyatörünü soğuk su ile doldurmak
motora zarar verebilir.
Mavi renkli uzun far ışığı; Görüş mesafesinin 100 metrenin altına
düştüğü durumlarda kullanılmalıdır. Görüş mesafesinin normal olduğu durumlarda
kullanılması karşıdan gelen sürücü ve yayaların gözünü kamaştıracağından
kazalara sebep olabilir.
Dizel motorlarda bulunan ön ısıtma uyarı ışığı, kontağı çevirdikten
bir süre sonra motordaki yanma odasının ısındığını gösteren bu uyarı ışığının
sönmesi gerekir. Işık sönmüyorsa kızdırma (Isıtma) bujileri iyi çalışmıyor
olabilir.
Hava yastığı uyarı ışığı.
Emniyet kemeri uyarı ışığı; Güvenliğiniz için emniyet kemerinin
takılması gerektiğini bildirir.
Dur işareti; Aracın durdurulması ve hareket ettirilmemesi gerektiğini
bildiren uyarı ışığıdır. Sorunun giderilmesi için bir uzman tarafından kontrol
edilmesi gerekir.
Yağ lambası; Motorunuzun çalışması için gerekli olan yağın azaldığını
gösterir. Bu ışık yanık kaldığında aracınızı sürmeniz motorunuza zarar
verebilir.
Arka sis lambaları uyarı ışığı; Görüş mesafesinin 100 metrenin altına
düştüğü durumlarda kullanılmalı, görüş mesafesinin normal olduğu durumlarda
kullanılması arkadan gelen sürücülerin gözünü kamaştıracağından kazalara sebep
olabilir.
ABS, kontağı çevirdiğinizde yanıp aracınız 10 ila 15 km ye ulaşınca
sönmesi gerekir. Eğer yanmaya devam ediyorsa ABS sisteminde arıza olduğunu
bildirir.
Korna sembolü.
Jikle uyarı ışığı; Genelde eski araçlarda bulunur. İlk çalışmada
çekilerek motora daha fazla yakıt gönderilip motorun çalışmasına yardımcı
olması için dizayn edilmiştir. Jikle uyarı ışığının yanması jiklenin çekili
olduğunu ikaz eder. Gereksiz yere jikle takılı araç kullanmak fazla yakıt harcamanıza
sebep olur.
Arka cam rezıstans uyarı ışığı; Kontrol panelindeki kontol düğmesine
basıldığında arka cam üzerinde bulunan ince telimsi mekanizma ısınarak cam
üzerindeki buhar ve buzlanmayı temizleyerek sürücüye daha iyi bir görüş sağlar.
Uyarı ışığının yanması sistemin çalıştığını gösterir.
Park lambalarının yandığını gösteren uyarı ışığı.
Hava yastığı uyarı ışığı.
Direksiyon yağının eksildiğini gösteren uyarı ışığı; Bu ışık yanarsa
direksiyonu çevirmeniz zorlaşacaktır. Güvenliğiniz için bir uzman tarafından
kontrol edilip sorunun giderilmesi gerekir.
Tehlike uyarı ışıkları (Dörtlüler); Gösterge panelinde aynı anda yanan
ve iki yönü gösteren yeşil ışıklı oklar veya kırmızı üçgen şeklinde de olabilir.
Yakıt uyarı ışığı; Yakıtın az olduğunu bildirir.
Motor kontrol uyarı ışığı; Motorda bir arıza olduğunu bildirir.
Arızanın giderilmesi için bir uzman tarafından kontrol edilmesi gerekir.
Sol sinyal uyarı ışığı.
Sağ sinyal uyarı ışığı.
Kavşaklara yaklaşırken her zaman ayna, sinyal ve hareket kuralını uygulayarak yaklaşmalı kavşakta her iki yönü de kontrol ettikten sonra devam etmeli veya dönmelisiniz. Motosiklet ve bisikletliler küçük ve hızlı olduklarından kavşaklarda görmek zordur. Özellikle motosikletlilere dikkat etmeli ve diğer araçların arkasından hızlı gelebileceklerini unutmamalısınız.
Yaklaştığınız kavşakta trafik ışığı, işaret ve işaretcilerine uymak zorundasınız. Geçiş önceliğini belirleyen işaret ve işaretçiler sırasıyla aşağıdaki gibidir. 
Yaklaştığınız kavşakta görüş mesafenizi engelleyen herhangi bir nesnenin olmadığı ve kesişen yoldaki araçları yaklaşırken görebildiğiniz kavşaklardır. Eğer trafik işaret ve levhalarına uygun ve yaklaştığınız yolda herhangi bir araç yoksa kavşağa geldiğinizde her iki tarafı da kontrol edip yolunuza devam edebilirsiniz. Yaklaşırken kavşağın ve yolun güvenli olduğuna eminseniz durmanıza gerek yoktur. 
Aracınızın ışıkları gece karanlıkta yolu görmenizi sağladığı gibi trafikteki diğer sürücülerin ve yayaların da sizi görmesini sağlamaktadır.
Aracınızı kullanmadan iç ve dış kontrollerini yapmalısınız. Gündüz güneşin sıcaklığı yolun yüzeyini ve tekerleri etkileyebildiği gibi motorun aşırı ısınıp su kaynatmasına da sebep olabilir. Ayrıca sıcak havalarda araç kullanmak sürücüleri bunaltabilir veya güneşin yola yansımasıyla gözlerini kamaştırıp yoldaki tehlikeleri görmemelerine sebep olabilir. 
Değişen hava şartları aracınızın bozulmasına, sürücünün görüşünün etkilenmesine veya dikkatinin dağılmasından dolayı kazalara sebep olabilir. 
Yağmurlu havada görüş mesafenizin kısıtlanması kazalara sebep olabileceği için ön camlarınızın dışının sileceklerle temizlenmesi ve içerde oluşabilecek buharlaşmanın da havalandırma sistemi ile kurutulması gerekir. Arka camdaki buharlaşma ise resistanslar ile kurutulmalıdır. 
Sisli havalar araç kullanmanın en tehlikeli olduğu anlardan biridir. Sisli havalarda görüş mesafesinin az olması sebebiyle hızlı ve dikkatsiz araç kullanan sürücülerden dolayı birçok ciddi ve zincirleme kazalar meydana gelmektedir. Sisli havalarda her an bir kazaya yaklaşıyor gibi dikkatli olmalısınız. Aracınızı kullanırken sisten dolayı hızınızın farkına varamayabilirsiniz. Hız göstergesini ve takip mesafenizi daha sık kontrol etmeli görüş mesafeniz içinde durabilecek hızda araç kullanmalısınız.
Farklı hava koşulları örneğin aşırı sıcak havalar, yağmur, kar, selden dolayı çok kullanılan yolların zeminleri etkilenip hasar görebilir, oluşan çukurlar ve yüzeyin gevşemesinde dolayı kırılma ve kopmalar meydana gelebilir.
